بررسي توانايي سويه هاي مختلف Agrobacterium rhizogenes در القاي ريشه مويين و توليد متابوليت هاي ثانويه در گياه ريحان (Ocimum basilicum L.)

ريحان(Ocimum basilicum L.) حاوي مقادير بالايي از تركيبات فنلي و تركيبات فعال زيستي با نقش آنتي‌اكسيداني است. سيستم كشت ريشه‌ مويين˓ روشي مناسب براي توليد تركيبات ثانويه دارويي مي‌باشد. جهت بررسي توانايي سويه‌هاي باكتري Agrobacterium rhizogenes در القاي ريشه مويين و توليد متابوليت هاي ثانويه˓ گياهچه هاي ريحان در محيط كشت MS1.2 كشت شدند. پس از 45 روز˓ ريزنمونه‌هاي برگ˓ ساقه و نواحي گره توسط چهار سويه باكتري (ATCC-15834, A4, MSU, R1000) تلقيح شدند و ريشه مويين را در زمان‌هاي متفاوت القاء كردند. پس از 14 روز˓ريشه‌هاي مويين تنها در نواحي گره ظاهر شدند ولي ريزنمونه‌هاي برگ و ساقه پاسخي به تلقيح نشان ندادند. ريشه هاي توليد شده به محيط MS مايع منتقل شدند و پس از 60 روز˓ ويژگي‌هاي رشد و ميزان فنل كل بررسي گرديد. DNA‌ ژنومي از ريشه‌هاي مويين و غيرمويين استخراج و ماهيت القاي ريشه هاي مويين با استفاده از آغازگرهاي اختصاصي ژن rol C در واكنش زنجيره اي پليمراز (PCR) تاييد شد. درصد القاي ريشه مويين به طور معني‌داري تحت تاثير سويه باكتري قرار داشت. بالاترين درصد القاي ريشه (68.1 درصد)˓ بيشترين تعداد ريشه مويين در هر ريزنمونه (4.8 عدد) و بيشترين طول ريشه (1.8 سانتي‌متر) به سويه ATCC-15834 تعلق داشت. بالاترين وزن خشك (103.2 ميلي‌گرم) و ميزان فنل كل (312 ميلي گرم گاليك اسيد بر گرم ماده خشك) به همين سويه مربوط بود كه افزايش 4.6 برابري نسبت به شاهد غيرمويين داشت. نتايج اين مطالعه نشان داد كه سويه ATCC-15834 را مي توان به عنوان يك سويه موثر در القا و رشد ريشه‌‎هاي مويين و نيز توليد متابوليت ثانويه در ريحان معرفي كرد.