ارزيابي برخي صفات رويشي و فيزيولوژيكي دانهال هاي پسته گونه اهلي در تلاقي هاي كنترل شده با دانه گرده گونه اينتگريما به منظور دسترسي به ژنوتيپ هاي متحمل به خشكي

پسته يكي از مهمترين محصولات باغي ايران است كه بيشتر در مناطق خشك و نيمه خشك كشت مي شود. به منظور بررسي تأثير تنش خشكي بر برخي صفات رويشي و فيزيولوژيك دانهال هاي پسته و شناسايي ژنوتيپ هاي متحمل، آزمايش گلخانه اي به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با چهار تكرار به صورت گلداني در گلخانه تحقيقاتي دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان در سال هاي 98-1397 به اجرا در آمد. تيمارهاي آزمايش شامل 10 ژنوتيپ پسته احمد آقايي، اكبري، سرخه حسيني، گرمه، فندقي و (دورگ هاي بين اينتگريما به عنوان والد پدري و ژنوتيپ‌هاي احمد آقايي، اكبري، سرخه حسيني، گرمه و فندقي به عنوان والد مادري) و سه سطح خشكي شامل شاهد (ظرفيت زراعي)، تنش ملايم (65 درصد ظرفيت زراعي) و تنش شديد (30 درصد ظرفيت زراعي) بودند كه 84 روز روي دانهال هاي سه ماهه پسته اعمال شدند. نتايج تجزيه هاي آماري نشان داد كه تنش خشكي اثر معني داري بر تعداد برگ، طول ساقه، طول ريشه، محتوي نسبي آب برگ، نشت الكتروليت، كلروفيل a، كلروفيل b، كلروفيل كل، كارتنوئيد، پرولين برگ و ريشه داشت. با افزايش سطوح خشكي تمامي صفات به جز طول ريشه، نشت الكتروليت و پرولين در گياهان مورد مطالعه نسبت به شاهد كاهش يافت. در بين دانهال ها، در اكثر صفات به ترتيب ژنوتيپ هاي پر رشد دورگه سرخه حسيني × اينتگريما، احمد آقايي × اينتگريما و اكبري × اينتگريما كمتر و ژنوتيپ هاي فندقي و فندقي × اينتگريما بيشتر تحت تأثير خشكي قرار گرفتند. بر اساس نتايج پژوهش حاضر به نظر مي رسد بتوان از دورگه هاي پر رشد سرخه حسيني × اينتگريما، احمد آقايي × اينتگريما و اكبري × اينتگريما به عنوان ژنوتيپ هاي حاوي ژن هاي متحمل به خشكي براي اصلاح ارقام در مناطق خشك استفاده كرد.