گذرگاه كوهستاني غرب زاگرس مركزي و شاهراه خراسان بزرگ بر مهرهاي دورۀ اكد

منطقه سرپل ذهاب در غرب زاگرس مركزي و استان كرمانشاه، منطقه اي مرزي ميان ارتفاعات زاگرس و دشت هاي پست ميانرودان است و اصلي ترين راه شرقي غربي زاگرس مركزي (شاهراه خراسان بزرگ) از آن عبور مي كند؛ به عبارت ديگر پس از عبور شاهراه خراسان بزرگ از سرپل ذهاب وارد دشت قصرشيرين و در امتداد رود دياله وارد عراق مي شود. همين وضعيت جغرافيايي باعث شده كه اين منطقه براي مطالعات باستان شناسي بسيار جذاب باشد؛ چراكه مي توان بازتابي از رخدادهاي تاريخي و فرهنگي در طي دوره هاي مختلف را در اين منطقه مشاهده كرد. بنابراين در اين مقاله با توجه به موقعيت راهبردي اين منطقه در مطالعات باستان شناسي زاگرس مركزي و همچنين ميانرودان، به عنوان منطقه اي مرزي ميان دو حوزه ي فرهنگي مهم در باستان شناسي خاور نزديك، تلاش شده با استفاده از منابع تاريخي، مهرها و اثر مهرها تصويري روشن از اين منطقه همزمان با دوره ي اكد در ميانرودان ارائه دهيم. با توجه به افزايش شگفت انگيز متون در اين دوره، اطلاعات ارزشمندي در مورد جايگاه اين منطقه در دوره ي اكد در دسترس است كه به آن ها خواهيم پرداخت. مطالعات ما نشان مي دهد احتمالاً برخي از مهرهاي اكدي در حال به تصوير كشيدن ارتفاعات زاگرس مركزي، شاهراه خراسان بزرگ و سرپل ذهاب به عنوان دروازه ورود به زاگرس و مركز فلات ايران هستند.