بررسي تطبيقي رويه هاي شاخص برون گرايي شخصيت از منظر روان شناسي و متون اسلامي

A Comparative Analysis of Indicators of Extroversion from the Perspective of Psychology and Islamic Texts

صفات شخصيتي از جمله متغيرهاي مهم در تبيين رفتار است. اين موضوع بسياري از پژوهشگران روان‌شناس را به ايجاد نظريه‌هاي مختلف شخصيت جذب كرده است. اما اين ديدگا‌ه‌ها همواره در حال تحول و رفع نواقص است. از طرفي در دين مبين اسلام، مجموعه گسترده‌‌اي از صفات و نقش هركدام از آنها در عملكرد افراد طبقه‌بندي و معرفي شده است. تطبيق اين دو ديدگاه مي‌تواند چشم انداز دقيق و اثربخشي را به وجود آورد. ازاين‌رو، هدف پژوهش حاضر بررسي تطبيقي رويه‌‌هاي شاخص برون گرايي شخصيت از منظر روان‌شناسي و متون اسلامي بود. روش كار اين پژوهش از نوع مروري است. براي استخراج و تحليل رويه‌هاي مرتبط با شاخص برون‌گرايي از متون تخصصي روان‌شناسي و متون اسلامي يعني قرآن و حديث با بررسي محتوايي آيه‌ها و روايات استفاده و سپس رويه‌هاي برون‌گرايي شخصيت از ديدگاه روان‌شناسي و متون اسلامي بررسي تطبيقي شده است. مولفان مقاله هيچ‌گونه تضاد منافعي درباره اين پژوهش گزارش نكرده‌اند. يافته‌ها هر شش رويه شاخص برون‌گرايي در روان‌شناسي در متون اسلامي نيز وجود دارد اما در متون اسلامي رويه ها از نظر وسعت مفهوم و ضوابط و معيارها گستردگي بيشتري دارد. رويه‌هاي شاخص برون گرايي در روان‌شناسي صرفا با در نظر گرفتن عوامل رواني و رفتاري تنظيم شده، درحالي‌كه در اسلام مثلثي ارتباطي بين فرد، ديگران و خداوند با توجه به عوامل رواني، رفتاري و نگرشي شكل گرفته است. هدف روان‌شناسي از تبيين رويه‌ها بهزيستي فردي و اجتماعي است؛ اما در اسلام علاوه بر اين هدف، پرداختن به هركدام از رويه‌ها زمينه‌اي براي سعادت اخروي محسوب مي‌شود. نتيجه‌گيري بدون توجه به بعد نگرشي و معنوي نمي‌توان به مفهوم روشني از رويه‌هاي شاخص برون‌گرايي دست يافت. خداگرايي زمينه‌ساز ارتباط انساني مطلوب با ديگران است و اسلام با تدابير عملي و احكام تشويقي و تكليفي، زمينه برون‌گراتر شدن افراد را فراهم مي‌كند.

Personality traits are one of the important variables in explaining behavior. Many behavioral psychologists have been motivated to produce a variety of theories about personality. On the other hand, a wide range of characteristics and their roles in humans, performance have been classified and introduced. Matching these two view points can provide a more precise and useful viewpoint in this regard. The purpose of this study is compare the indicators of extroversion from the perspective of psychology and Islam. Methods: This is a review study. For extracting and analyzing the indexes of extroversion, psychological books and sources and Islamic texts i.e. the Quran and the hadiths (statements from the Prophet and Imams) were used. Then, the indexes of extroversion were compared from the perspective of Islam and Islamic texts. The authors reported no conflict of interests. Results: All the six indicators of extroversion in psychology can be found in Islamic texts as well, but in the latter, the concept and the criteria are more accurate and extensive than those in psychological texts. The indicators of extroversion in psychology have been merely based on behavioral and psychological factors while in Islam, there is a relational triangle between human, others and God, The purpose of psychology in explaining the indicators is individual and social well-being. But in Islam, in addition to this purpose, attention to each of the indicators provides the ground for eternal salvation. Conclusion: Without taking the theoretical and virtual dimension into account, it is impossible to achieve an explicit meaning of the indicators of extroversion. Godliness paves the way for a desirable human relationship with others and Islam provides people with the opportunity to become more extroverted through practical measures and incentives.