تاثير عوامل اقليمي آب و هوايي بر روند بيماري سالك در مشهد طي دو دهه گذشته (1392-1371)

Survey the cutaneous leishmaniasis prevalence in Mashhad during the past twenty years (1995 – 2014) and the effect of environmental risk factors on that

مقدمه ليشمانيوز يك بيماري عفوني انگلي است كه توسط تك ياخته اي به نام ليشمانيا ايجاد مي شود. داراي سه شكل باليني جلدي(سالك)، جلدي- مخاطي و احشايي(كالا-آزار) است. شيوع و بروز بيماري سالك تحت تاثير عوامل مختلفي است كه مهم ترين آن عوامل اقليمي(آب و هوائي ) مي باشد. هدف از اين مطالعه، بررسي وضعيت كنوني ليشمانيوز جلدي در شهر مشهد به عنوان يكي از كانونهاي مهم اين بيماري و اثر عوامل زيستي آب و هوايي در شيوع اين آن در بيست سال گذشته مي باشد. روش كار در اين مطالعه اپيدميولوژيكي، اطلاعات مربوط به بيماران مبتلا به ليشمانيوز جلدي از مراكز بهداشتي درماني پنجگانه دانشگاه علوم پزشكي مشهد جمع آوري شد. همچنين داده هاي اقليمي( آب و هوايي ) از اداره هواشناسي اخذ شد. داده ها با استفاده از نرم افزار اكسل و آزمون همبستگي پيرسون آناليز گرديد. نتايج تعداد 68958 مورد ليشمانيوز جلدي در طول 22 سال (1992-2014) در مراكز بهداشتي درماني مشهد تشخيص داده شدند كه بالاترين موارد ابتلا در ميان بيماراني مشاهده گرديد كه در طول فصل سرد هر سال به اين مراكز تشخيصي مراجعه كرده بودند. ارتباط معني داري بين ساعات آفتابي، سرعت باد و ليشمانيوز جلدي مشاهده نشد، اما همبستگي قابل توجهي بين ميزان بارش، دماي فصلي، رطوبت و ميزان شيوع بيماري، مشاهده گرديد. بالاترين تعداد موارد بيماري در طول 20 سال گذشته در سالهاي 1380-1381 مشاهده شد. روند بيست ساله نمودار هيستوگرام بيماري نشان دهنده توزيع فراواني ليشمانيوز جلدي از نوع آنتروپونوتيك در شهر مشهد مي باشد. نتيجه گيري عوامل اقليمي تاثير نسبي در شيوع ليشمانيازيس جلدي آنتروپونوتيك در اين شهر دارد و بيشترين تعداد بيماران، در منطقه حاشيه شهر ساكن بودند كه اين مناطق داراي جمعيت حساس، خدمات شهري كم، ساخت و سازهاي جديد و مخازن بيماري مي باشد.

Introduction: Leishmaniasis is a parasitic infectious disease, which is caused by a protozoan called Leishmania. It appears in three clinical forms including Cutaneous Leishmaniasis (CL), Mucocutaneous Leishmaniasis (MCL), and Visceral Leishmaniasis (VL). Anthroponotic Cutaneous Leishmaniasis formerly called urban form mostly observed in cities while Zoonotic or rural form mostly seen in villages. Climatic factors have effective influence on the incidence and prevalence of CL. The purpose of this study was to investigate the present status of CL in the city of Mashhad as one of the important centers of the disease and the effects of bioclimatic factors on its prevalence during the past 22 years (1992 – 2014). Methods: In this epidemiological study, the raw data of confirmed cases with CL were collected from 5 health centers of Mashhad University of Medical Sciences. The climatic data were also obtained from the Meteorological Office and then analyzed using Excel software and Pearson correlation test. Results: During 20 years (1992–2014), 68958 cases of CL were diagnosed at Mashhad health centers, the highest rate of CL was observed among the patients who had referred to the mentioned health centers during the cold seasons every year. No significant relationship was found between sunny hours and wind speed and CL, but there was a remarkable correlation between precipitation rate, seasonal temperature, and humidity percentage with the prevalence of the disease. The highest rate of CL infection was observed during 2000-2001with higher prevalence of ACL. Conclusion: Climatic factors have remarkable influence on the prevalence of ACL in this city. Most of the patients were found to live at the marginal areas of the city with a non-immune population, low municipal services, new constructions, and sources of the disease.