كليدواژه :
جهان‌شمولي , نسبيت فرهنگي , اعلاميه جهاني حقوق بشر , حقوق بشر بين‌الملل , حقوق طبيعي
چكيده فارسي :
چالش ميان نسبيت فرهنگي و جهان‌شمول بودن حقوق بشر از ديرباز مطرح بوده است و تصويب اعلاميه جهاني حقوق بشر و سپس دو نسل بعدي حقوق بشر بين‌الملل نقاط عطف آن بوده‌اند. مقاله پيش‌رو پس از بررسي اجمالي مباني و تاريخچه اين تقابل ديدگاه، بر مفروضات پنهان در استدلالات متداول له يا عليه هر يك از مواضع تمركز دارد. شواهد تجربي متعدد دال بر نسبيت فرهنگي انكارناپذيرند و از سويي نسبي بودن ارزش‌ها و اخلاقيات به لحاظ منطقي و فطري قابل‌دفاع به نظر نمي‌رسند. اين مقاله نشان مي‌دهد كه اين دو ديدگاه الزاماً و در عمل در تضاد با يكديگر نيستند بلكه با طيفي از مفاهيم نظري و عملي در هر دو سمت مواجهيم كه امكان همپوشاني و همزيستي مسالمت‌آميز آنها وجود دارد (و داشته است). تمايز قائل شدن ميان جهان‌شمولي ماهوي و مفهومي، جهان‌شمولي در محق بودن يا تحقق حقوق بشر، جهان‌شمولي تاريخي و انسان‌شناسانه، جهان‌شمولي حقوقي-بين‌المللي، جهان‌شمولي كاركردي و نيز نسبيت‌گرايي فرهنگي روش‌شناختي و ماهوي به همزيستي مفهومي اين دو ديدگاه كمك مي‌كند. همچنين اتخاذ ديدگاه ميان‌رشته‌اي به اين چالش طي يك دهه اخير، از جمله انجام مطالعات فرهنگي، فلسفي، تاريخي، حقوقي و سياسي، در فهم بهتر نقاط ابهام و تفسير درجات و وجوه جهان‌شمولي و نسبيت فرهنگي حقوق بشر راهگشا بوده است.
چكيده لاتين :
The challenge between cultural relativism and universal human rights has been proposed for a long time, and the ratification of the Universal Declaration of Human Rights, and then the next two generations of the international human rights have been its milestone. Analyzing the fundamentals and the history of this confrontation, this paper examines the concealed assumptions of any one of the opposing arguments. Many empirical evidences of cultural relativism are indisputable, but on the one hand, relativity of values and ethics are not logically and instinctively defensible. This paper shows that these two views do not necessarily conflict with each other in practice; rather, there are ranges of theoretical and practical concepts on both sides, which have the potential for overlapping and peaceful coexistence. The distinction between universal and conceptual universality, universality in the realization of human rights, historical and anthropological universality, legal-international universality, functional universally as well as methodological and essential cultural relativism, contribute to the conceptual coexistence of these two perspectives. Also, adopting an interdisciplinary perspective on this challenge over the past decade, including cultural, philosophical, historical, legal and political studies has an important role in resolving the ambiguities, the interpretation of the dimensions of universality, and the cultural relativism of the human rights.
