ارزيابي اثرات بهداشتي طرح هاي توسعه اي و عوامل زمينه اي موثر بر آن در ايران

Health Impact Assessment and its contextual influencing factors in Iran

مقدمه ارزيابي اثرات بهداشتي يك ابزار پشتيبان براي تصميم گيري است كه به پيش بيني تاثير پروژه ها، برنامه ها و سياست هاي پيشنهادي بر سلامت كمك مي كند. در نحوه اجرا و محتوي ارزيابي هاي اثرات بهداشتي انجام شده در دنيا تفاوت هايي وجود دارد كه ناشي از تفاوت در شرايط است. انجام ارزيابي اثرات بهداشتي تحت عنوان تهيه پيوست سلامت براي طرح هاي توسعه اي در برنامه پنجم توسعه ايران گنجانده شده است. اين مطالعه در جستجوي شناسايي عوامل زمينه اي است كه مي تواند ارزيابي اثرات بهداشتي در ايران را تحت تاثير قرار دهد. روش كار اين مطالعه كيفي در سال 1392 در تهران با استفاده از مصاحبه نيمه ساختار يافته انجام شد. نمونه گيري به صورت هدفمند از بين مطلعين كليدي (14 نفر) انجام شد. يافته هاي مصاحبه به صورت دستي و با روش تحليل محتوي تماتيك مورد تحليل قرار گرفتند. يافته ها پس از تحليل محتوي تماتيك، پنج عامل تحت عنوان «محتوي» در زير طبقه اصلي «ابعاد محتوي ارزيابي اثرات بهداشتي» قرار گرفت. 16 عامل تحت عنوان «زمينه» وپنج عامل نيز تحت عنوان «ظرفيت ها» در زير طبقه اصلي «عامل زمينه اي موثر بر محتوي» قرار گرفتند. نتيجه گيري عوامل زمينه اي مهم اثرگذار بر ارزيابي اثرات بهداشتي در ايران همان عواملي هستند كه در ادبيات موضوع مورد توجه قرار گرفته است. در عين حال اين مطالعه تاثير اين عوامل را بر نحوه اجرا و محتوي ارزيابي تاييد مي كند. در پياده سازي نظام ارزيابي اثرات بهداشتي بايد از هرگونه شتاب زدگي پرهيز كرد؛ كه تصميم و ظرفيت سازي در مورد انجام ارزيابي سياست ها، و ادغام اين ارزيابي با ارزيابي زيست محيطي، از مصاديق آن است.

Introduction: The Health impact Assessment (HIA) is a decision making support tool to predict the Health Impact of proposed projects, programs and policies. The content of the HIAs carried out all around the world are different due to various conditions. Implementation of the HIA has been included in the Fifth Development Plan as „Health Annex of Developmental Plans‟ in Iran. This study was conducted to investigate the contextual influencing factors on the HIA in Iran. Methods: This qualitative study was conducted in Iran in 2013, and data was gathered using semistructured interviews. The participants were recruited using purposeful sampling method among key informants (N=14). The data were analyzed manually using thematic content analysis method. Results: Five main factors were emerged from the sub-theme of “content” and main theme of „the HIA content‟. Also 16 and five factors were emerged from the sub-themes of “context” and “capacities” of the main theme of „contextual influencing factors of content‟, respectively. Conclusion: The influencing factors on the HIA in Iran are the same as the factors reviewed in the HIA literature. However, the current study confirms the effects of these factors on the HIA content. Precipitancy should be avoided in implementing of the HIA. Decision making and capacity building about the evaluation of HIA policies, and its integration with Environmental Impact Assessment are two important examples.