مطالعه تأثير آموزش نقاشي بر هوش تجسمي- فضايي كودكان پيش‌دبستاني

Studying the Impact of Painting Training on Spatial – Visual Intelligence of Pre – school Children

امروزه يكي از رويكردهاي نوين آموزشي در نظام تعليم و تربيت، آموزش بر مبناي نظريه هوش‌هاي چندگانه هوارد گاردنر بوده كه مبتني بر توجه به جنبه‌هاي گوناگون هوش افراد است. يكي از انواع هوش‌ها، هوش تجسمي- فضايي است كه ارتباط مستقيمي با توانايي درك درست از جهان به‌صورت بصري دارد. به‌كارگيري روش‌هاي مناسب آموزشي جهت تقويت هوش تجسمي- فضايي، ضمن افزايش توجه، تقويت سطح ادراك بصري، حافظه و هدفمندسازي فعاليت‌هاي هنري كودك، مي‌تواند در ارتقاي سطح يادگيري وي مؤثر باشد. پژوهش حاضر با هدف طراحي و ارزيابي روش‌هاي آموزش نقاشي مبتني بر نظريه هوارد گاردنر، در جهت افزايش هوش تجسمي- فضايي كودكان پيش‌دبستاني شكل گرفت. اين پژوهش، از نوع پژوهش‌هاي كاربردي بوده و از نظر روش، شبه آزمايشي با گروه‌هاي گواه و آزمون است. آزمودني‌هاي پژوهش، شامل 36 نفر (دو گروه هجده نفري) از دانش‌آموزان دختر پيش‌دبستاني‌هاي عترت و خجستگان از ناحيه چهار اصفهان در سال تحصيلي 93-92 بوده كه به روش تصادفي انتخاب شدند. هر 36 دانش‌آموز، مورد آزمون هوشي ريون كودكان به‌صورت پيش‌آزمون و پس‌آزمون قرار گرفتند. در گروه آزمون، آموزش نقاشي بر اساس مؤلفه‌هاي هوش تجسمي- فضايي طي پانزده جلسه انجام شد. داده‌ها با آزمون كوواريانس تحليل شده و نشان دادند كه آموزش نقاشي به كودكان بر طبق شاخصه‌هاي هوش تجسمي- فضايي، در افزايش اين هوش در كودكان تأثير داشته است (0/005>P). يافته‌هاي كمي، ميزان اين تأثيرپذيري را 21% نشان دادند. همچنين لازم به ذكر است كه تحليل‌هاي كيفي نيز مؤيد نتايج تحليل‌هاي كمي بودند. با ذكر اين نتيجه، فرضيه پژوهش مبتني بر افزايش هوش تجسمي-فضايي از طريق آموزش نقاشي به كودكان پيش‌دبستاني، تأييد شد.

Today, one of the newly introduced approaches in educational system is training based on different aspects of people’s intelligence. One of the intelligences is spatial-visual intelligence which has a direct relationship with the ability of understanding the world visually. Applying appropriate training methods in order to strengthen spatial-visual intelligence, in addition to increase attention, strengthen the visual perception level, memory and targeting the children’s artistic activities, can be effective in improving the level of learning. The aim of this study is designing and evaluating the methods of painting training based on Howard Gardner’s theory, so as to increase pre-school children’s spatialvisual intelligence. This study is a kind of applied research, in terms of method, it is quasi-experimental with experimental and control groups. The participants of this study consist of 36 students (comprising two groups of students) that educate in two preschools of Isfahan. All the students participating in the intelligence test known as " Raven " were classified in the pre- test and post-test groups, the painting instruction was conducted according to the components of spatial – visual intelligence in 15 sessions .The analyses obtained via the co-variance test demonstrated that the painting instruction has enhanced the children’s intelligence to a degree of 21% according to the features of spatial-visual intelligence. Likewise, the qualitative analyses conducted on the children’s paintings remarkably confirm the effectiveness of the aforementioned method, the hypothesis of this study based on increasing the spatial-visual intelligence through painting training to pre-school children was approved.