ارايه الگوي توانمندسازي در جوامع روستايي در برنامه ابتكارات جامعه محور

Developing Empowerment Model of Rural Communities in Community-based Initiatives

مقدمه هدف از برنامه ابتكارات جامعه محور، دستيابي به كيفيت بهتر زندگي از طريق توسعه اقتصادي - اجتماعي و توانمند نمودن جامعه به منظور افزايش كنترل آن بر مؤلفه هاي تأثيرگذار بر سلامت است. هدف از اين مقاله، ارائه الگوي توانمندسازي اجتماع محور به عنوان سنگ بناي اين برنامه مي باشد. روش كار به منظور ارايه الگوي مناسبي براي توانمند سازي جامعه محلي، علاوه بر مرور تجارب ملي و بين المللي، تيمي از متخصصان حوزه توانمند سازي به عنوان كميته مشورتي تدوين الگو شكل گرفت. تعداد 10 جلسه مشورتي با مشاركت 11 نفر از متخصصان، به منظور تبيين اهداف و اجزاي الگو برگزار شد و الگوي استخراج شده در يك كارگاه دو روزه با حضور 15 نفر از كارشناسان برنامه ابتكارات جامعه محور، مورد نقد و بررسي قرار گرفت.| يافته ها، الگوي توانمندسازي در چهار جزء و 18 گام اجرايي تدوين گرديد. اين اجزا شامل فراهم سازي زمينه هاي اجراي پياده سازي فرايند توسط تيم داوطلب روستا، پايش و ارزشيابي و مستندسازي تجارب و فعاليت هاي برنامه مي باشد. براي هر يك از اين اجزا، گام هاي اجرايي كه مي بايست توسط سازمان متولي يا جامعه محلي برداشته شود مشخص گرديد. نتيجه گيري الگوي ارايه شده، مطابق با اصول توانمند سازي اجتماع محور براي جامعه محلي و متوليان برنامه، گام هاي اجرايي را مشخص نموده است. اين الگو مي تواند در جهت تأمين اهداف طرح تحول نظام سلامت در ارايه خدمات بهداشتي در مناطق حاشيه نشين و سكونتگاه هاي غير رسمي شهرها و براي كشورهاي عضو منطقه مديترانه شرقي سازمان جهاني بهداشت كه درگير اجراي برنامه ابتكارات جامعه محور هستند خطوط راهنما ارايه دهد.

Introduction: The aim of community-based initiatives is to achieve better quality of life through socioeconomic development and empowerment of communities to increase power to control the determinants of health. The purpose of this paper was to provide community-based empowerment model as a cornerstone of this program. Methods: In order to provide an appropriate model for empowering rural community, a review of existing literature at national and international level was conducted. Furthermore, a team of specialists in the field of empowerment was formed as an advisory committee. Results: Empowerment model including four components and 18 steps was developed. Components included: groundwork, implementation of process by the rural volunteers, monitoring and evaluation, and documentation of experiences and activities. For each of these components, the practical steps which should be taken by the authorities or local communities were identified. Conclusion: Developed Empowerment Model, in accordance with the principles of empowerment has identified the practical steps for the local community and authorities. This model can be used to meet the objectives of health reform in delivering primary health services in suburban areas and informal settlements. Furthermore, it can provide guidance for countries in WHO Eastern Mediterranean Region who are involved in different stages of community- based initiatives.