مقايسۀ اثربخشي تفكر واگرا و تفكر استعاره‌اي به عنوان دو روش خلاق بر تفكر انتقادي زبان‌آموزان انگليسي

Comparing the Effectiveness of Divergent Thinking and Metaphorical Thinking as two Creative Methods on EFL Learners' Critical Thinking

خلاقيت مي­تواند نقش مهمي در دنياي امروز و به‌خصوص حيطۀ آموزش ايفا كند. استفاده از روش‌هاي خلاقانه در آموزش، مي­تواند در رويارويي با شرايط پر­استرس به دانش آموزان كمك كند و باعث ارتقاء در يادگيري شود؛ ولي متأسفانه در سيستم‌هاي آموزشي بهاي اندكي به خلاقيت داده مي‌شود. پژوهش حاضر با هدف مقايسه اثربخشي دو روش تفكر واگرا و تفكر استعاره­اي به عنوان روش‌هاي خلاقيت بر تفكر انتقادي در زبان‌آموزان انگليسي انجام شد. اين پژوهش مطالعه‌اي آزمايشي با طرح پيش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه كنترل است. جامعۀ پژوهش حاضر شامل دانشجويان كلاس­هاي تافل در جهاد دانشگاهي دانشگاه تبريز بودند و حجم نمونه بر اساس روش پژوهش 45 نفر انتخاب گرديد و براي جمع‌آوري داده‌ها از پرسشنامۀ تفكر انتقاديِ هاني و جهت تجزيه و تحليل داده­‌ها از روش تحليلِ كوواريانس، استفاده شد. يافته‌ها حاكي از آن بود كه گرچه نمرۀ تفكر انتقادي در گروه تفكر واگرا از نمرۀ گروه تفكر استعاره‌اي بالاتر است، اين تفاوت در سطح معنادار نبوده، اما هر دو روش در بهبود تفكر انتقادي در سطح معنادار اثربخش بودند. اگرچه نياز به مطالعات بيشتري در اين زمينه است تا بتوان تأثير خلاقيت بر تفكر انتقادي را بهتر و عميق­تر درك كرد، اما تحقيق حاضر بيان مي­كند كه استفاده از روش‌هاي خلاقانه مي­تواند باعث افزايش خلاقيت و همچنين تفكر انتقادي در فراگيران شده و معلمان مي­توانند از هر دو روش خلاقيت در آموزش زبان انگليسي استفاده نمايند.

Creativity can play an important role in today's world, and especially in education. Using innovative approaches in teaching can help students cope with stressful situations and learn better and deeper but unfortunately, little value is given to creativity. The purpose of this study was to compare the effectiveness of divergent thinking and metaphorical thinking as creativity-training methods on critical thinking among English learners. The present study is an experimental study with pre-test and post-test and control group. The study population consisted of 45 TOEFL students in Jahade Daneshgahi in Tabriz University. The data were collected using Honey Critical Thinking Questionnaire, and for the data analysis covariance analysis was used. The results showed that although the critical thinking score in the divergent thinking group was higher than the metaphorical thinking score, this difference was not significant, but both methods were effective in enhancing students' critical thinking. Although more studies are needed to better understand and deepen the impact of creativity on critical thinking, the present study suggests that the use of creative methods can increase the sense of innovation and creativity and critical thinking in learners. Also teachers can use both creativity-training methods in teaching English