عنوان مقاله :
بررسيِ نواييِ ناحيۀ پس‌كانوني در زبان فارسي: تكيه‌زدايي يا كاهش دامنۀ زيروبمي
پديد آورندگان :
صادقي، وحيد دانشگاه امام خميني قزوين , سبزعلي، زهرا دانشگاه امام خميني قزوين
كليدواژه :
ساخت نوايي , سازه‌هاي پس‌كانوني , دامنة زيروبمي , كاهش دامنة زيروبمي (پي‌اف‌سي ) , تكيه‌زدايي
چكيده فارسي :
در اين مقاله به بررسيِ ساخت نواييِ سازه‌هاي پس‌كانوني در زبان فارسي پرداخته‌ايم. انگيزة اصليِ انجام پژوهش، پاسخگويي به اين پرسش اساسي بود كه آيا تكيه‌هاي زيروبمي بعد از كانون اطلاعي در جملات فارسي به‌كلي ازبين مي‌روند يا اينكه فقط دامنة زيروبمي آنها كاهش مي‌يابد؟ براي اين منظور، در يك آزمايش توليدي، دو دسته جمله شامل فعل‌هاي دوموضوعه و يك‌موضوعه با ساخت نحوي Dir.Obj+(Ind.Obj)+V طراحي شد كه در آنها مفعول مستقيم يك بار با خوانش طبيعي و بار ديگر با خوانش كانوني توسط تعداد 10 گويشور فارسي معيار خوانده شد. مقادير دامنة خيز و دامنة اُفت، مقاديرF0 بيشينه و F0 كمينه و فاصلة زماني بين قله‌ها و دره‌هاي زيروبمي در تمامي سازه‌ها در محرك‌هاي صوتيِ ضبط‌شده اندازه‌گيري شد. نتايجِ به‌دست‌آمده نشان داد دامنة خيز و دامنة اُفتِ زيروبمي براي تمامي سازه‌هاي پس‌كانوني از ميزان 3 هرتز بالاتر است؛ مقدار F0 كمينة بعد از قلة زيروبمي سازة كانوني از مقدار F0 در پايان پاره‌گفتار بيشتر است؛ و سطح ارتفاع قله‌هاي زيروبميِ سازه‌هاي بعد از كانون به‌طور متوالي يكي پس از ديگري به‌صورت تابعي از ارتفاع قلة تكية زيروبمي قبل كاهش مي‌يابد. اين نتايج درحقيقت نشان داد دامنة زيروبميِ سازه‌هاي پس‌كانوني به‌طور قابل ملاحظه‌اي كاهش مي‌يابد ولي نه در اندازه‌اي كه باعث حذف كامل تكيه‌هاي زيروبمي شود. بر اين اساس، سازه‌هاي پس‌كانوني در زبان فارسي حاوي درجاتي از برجستگي نوايي است و گروه‌هاي واجي در ناحية پس‌كانوني با وجود كاهش دامنة زيروبمي‌شان همچنان در ساخت آهنگ گفتار حضور دارند.
چكيده لاتين :
this article has no abstract
عنوان نشريه :
زبان و زبان شناسي
