بررسي تأثير ويژگي‌هاي فيزيكي و شيميايي خاك بر پايداري خاكدانه و پذيرفتاري مغناطيسي (مطالعه‌ي موردي: دشت داوران رفسنجان، استان كرمان)

هدف اصلي پژوهش حاضر، بررسي روابط بين ويژگي هاي فيزيكوشيميايي خاك با پذيرفتاري مغناطيسي و پايداري خاكدانه‌ها در منطقه داوران رفسنجان بود. براي اين منظور، پس از برداشت 50 نمونه‌ خاك سطحي (صفر تا 10 سانتي‌متر) از واحد دشت ريگي و 43 نمونه‌ از واحد پهنه‌ رسي پوشيده با رسوبات بادرفتي، پذيرفتاري مغناطيسي، ميانگين وزني قطر خاكدانه ها و برخي از مهمترين ويژگي‌هاي فيزيكي و شيميايي آن‌ها اندازه‌گيري شدند. نتايج نشان داد كه ميانگين مقدار پذيرفتاري مغناطيسي در دشت ريگي، 842.53 و در پهنه رسي، 632.13 (×8-^10 m^3 kg^-1) است كه اين مقادير نسبت به نتايج گزارش شده براي پذيرفتاري مغناطيسي نقاط مختلف ايران، خيلي زياد است و عامل اصلي آن را بايد در مواد مادري منطقه جست وجو نمود. پايين بودن ميانگين پذيرفتاري مغناطيسي وابسته به فركانس در هر دو واحد مطالعاتي نيز بر اين موضوع صحه مي گذارد. يافته‌هاي پژوهش حاضر نشان داد كه رابطه همبستگي مستقيمي بين شكل هاي آهن (ديتيوناتي و اگزالاتي) با پايداري خاكدانه ها در هر دو ژئوفرم مطالعاتي وجود دارد؛ ليكن ميزان اين همبستگي براي آهن ديتيوناتي، بسيار بالا و معنادار بود. هم چنين، يك رابطه همبستگي منفي بين پذيرفتاري مغناطيسي با قابليت هدايت الكتريكي، ماده‌ي آلي و كربنات كلسيم معادل در هر دو واحد ژئومورفيك مطالعاتي وجود دارد. رابطه همبستگي مثبت و معناداري بين مقدار سيلت، شن و اجزاي شن با پذيرفتاري مغناطيسي در هر دو واحد ژئومورفيك مطالعاتي مشاهده شد. بين ميانگين وزني قطر خاكدانه ها و پذيرفتاري مغناطيسي، همبستگي منفي وجود داشت كه دليل آن، احتمالا وجود شن زياد حاصل از بادرفت و اثر سوء آن بر پايداري خاكدانه مي باشد. از سوي ديگر، نتايج حاصل از مدل رگرسيون گوياي آن بود كه دو متغير آهن ديتيوناتي و شن، تأثير معناداري بر پذيرفتاري مغناطيسي و سه متغير شن، رس و قابليت هدايت الكتريكي، تأثير معناداري بر پايداري خاكدانه ها دارند.