سير تغييرات كاربري اراضي در دشت مرودشت – استان فارس

Land use management change in Marvdasht plain - Fars Province

در زمينه تغييرات كاربري اراضي مطالعات نسبتا زيادي در ايران انجام شده، كه اغلب بر جنبه‌‌هاي منفي اين پديده تاكيد داشته‌اند. در اين تحقيق با استفاده از تصاوير ماهواره لندست سال‌هاي 1990 و 2004 و 2018، تغييرات كاربري و پوشش اراضي درمنطقه مرودشت استان فارس مورد بررسي قرار گرفته است. از امكانات مدل زنجيره ماركف در محيط IDRISI Andes V.15 استفاده شده و شرايط كاربري و پوشش اراضي براي سال 2032 پيش بيني شده است. نتايج اين پژوهش نشان داد حدود 196000 هكتار، معادل %91 از اراضي كاربري كشاورزي داشته و مراتع، اراضي باير و مناطق مسكوني به ترتيب با 9/4، 7/2 و 6/1 درصد در رتبه‌هاي بعدي قرار دارند، كه مجموعا بيش از 20000 هكتار از سطوح اراضي منطقه را در بر مي‌گيرند. طي يك دوره 28 ساله كه از سال 1990 تا سال 2018را شامل شده، سطوح اراضي كشاورزي و مراتع همواره با كاهش حدود 9 درصدي همراه بوده است. اين در حالي‌ است كه اراضي باير و مناطق مسكوني افزايش سطح داشته اند. بطوري كه سطح اراضي باير از 7/2 درصد به 29/11 درصد افزايش يافته است. بطور كلي، نتايج اين تحقيق نشان دهنده اين است كه در دراز مدت سطح اراضي كشاورزي در حال كاهش و اراضي باير در حال افزايش مي باشد؛ بنابراين برنامه هاي مديريتي فوري براي جلوگيري از تخريب اراضي كشاورزي ضرروري است.

In Iran, there are many investigations about landuse change which usually mention negative side. In this research landuse/land cover change trend investigate with use of landsat image and Markov chain in IDRISI Andes V15 software at the period of 1990, 2004 and 2018, and predicted changes for 2032 in Marvdasht region. There are about 196000 ha, equal to 91%, that used for cultivation, while range land, bare land and urban area are about 20000 ha, respectively 4.9, 2.7 and 1.6 percent of region area. In 28 years, from 1990 to 2018, agricultural and range lands decrease about 9%, while bare lands and urban area increased. At this period bare lands increased from 2.7% to 11.29% of the total region area. In general, the results of this study indicate that in the long-term, agricultural lands are declining and bare land is increasing, Hence immediate management plans are necessary to prevent the destruction of agricultural land.