الگوهاي توسعه پايدار در معماري بادگيرهاي سمنان

اهداف و زمينه‌ها: هدف اين پژوهش گونه‌شناسي بادگيرهاي استان سمنان به‌عنوان نمونه‌اي از معماري سنتي مبتني بر الگوهاي توسعه پايدار است. روش‌شناسي: اين تحقيق به‌لحاظ هدف، از نوع كاربردي و به‌لحاظ روش‌شناسي، از نوع توصيفي تحليلي است كه به‌روش كتابخانه‌اي و برداشت ميداني انجام گرفته است. شيوه تحقيق و تجزيه و تحليل داده‌ها تركيبي از دو روش كيفي و كمي بوده است. در ابتدا تمامي خانه‌هاي قديمي و شناسنامه‌دار استان مورد بازبيني قرار گرفتند و در نهايت 37 مورد به‌عنوان نمونه‌هاي اصلي انتخاب و براساس شاخص‌هاي پنج‌گانه ارزيابي، بررسي شدند. در اين برداشت‌ها، بناي انتخابي و به ويژه بادگير بنا مورد بررسي دقيق قرار گرفته و نقشه‌هاي آن به‌طور دقيق ترسيم گرديده و در ادامه با بررسي و مقايسه نقشه‌هاي به دست آمده، گونه‌هاي مختلف بادگير با توجه به وجه تشابه و تفاوت‌هاي موجود در دسته‌هاي جداگانه قرار گرفتند. يافته‌ها: نتايج نشان داد كه 10.8% بادگيرها دوطرفه و 89.2% چهارطرفه هستند. بررسي جانمايي بادگيرها در پلان نشان مي‌دهد كه تمام بادگيرهاي بررسي شده در ارتباط با تالار هستند؛ 45.9% بادگيرها در محور تقارن تالار و 54.1% نيز در گوشه تالار واقع شده‌اند. بررسي پلان بادگيرها نشان داد كه 29.7% بادگيرها داراي پلان مربع بوده و 70.3% نيز با پلان مستطيل شكل مشاهده گرديد. نتايج نشان داد كه 40.5% بادگيرها فقط به طبقه همكف سرويس‌دهي كرده و به زيرزمين نمي‌رسند، همچنين 59.5% به زيرزمين نيز سرويس‌دهي مي‌كنند. همچنين؛ 27% داراي قفسه مربع، 46% داراي قفسه مستطيل عمودي و 27% بادگيرها داراي قفسه مستطيل افقي هستند. نيمه غربي استان داراي بادگيرهاي بيشتري نسبت به نيمه شرقي و شمالي است. نتيجه‌گيري: مي‌توان از طريق بكارگيري اصول معماري سنتي همساز با اقليم، نسبت به رفع برخي از نيازهاي معماري امروز نظير تهويه هوا و مصرف بهينه انرژي اقدام نمود.