تاثير اعتقاد به وحدت شخصي وجود در شرح قاضي سعيد قمي بر آيات و روايات

قاضي سعيد قمي يكي از عرفا و حكماي نيمه دوم قرن يازدهم هجري است كه با تأمل در روايات اهل بيت عليهم السلام كوشيده است كه به ژرفاي مقصود گوينده معصوم آن دست يابد. از آنجا كه در فهم متون مقدس، اصول و پيش دانسته هاي پيشين هر فرد ايفاگر نقشي جدي است، در اين نوشتار يكي از پيش فرضهاي حكمي قاضي سعيد قمي يعني اعتقاد وي به وحدت شخصي وجود بررسي مي گردد و تأثير آن در فهم او از متون مقدس نشان داده خواهد شد. براي اين منظور تأثير اين ديدگاه عرفاني بر فهم او از روايات در سه ساحت زباني، معرفت شناختي و وجودي بررسي مي گردد.در اين تحقيق نشان داده شده است كه اعتقاد به قاضي سعيد به وحدت شخصي وجود در هر سه ساحت فهمي ويژه را در پي داشته است و او حتي در مباحث لغوي نيز متأثر از اين مبنا است. هم چنين نشان داده شده است كه او چگونه مسائل مربوط به توحيد از جمله نامتناهي بودن حق، چگونگي اول و آخر بودن خداوند، نفي حلول و اتحاد، فاعل حقيقي بودن خدا و حتي اختيار انسان را مبتني بر وحدت شخصي وجود تبيين مي كند.