عنوان مقاله :
طبيعي دانهاي اروپايي و شبكۀ تجارت منابع گياهي شرق مديترانه و اقيانوس هند در قرن 16م/10ق
پديد آورندگان :
اولي پوريان ، اشكان دانشگاه تهران - دانشكدۀ ادبيات و علوم انساني
كليدواژه :
طبيعيدانهاي اروپايي , قرن 16م , منابع گياهي
چكيده فارسي :
در قرن 16م/10ق، گسترش خطوط تجاري و پديدآيي ارتباط مستقيم سياسي و تجاري ميان كشورهاي اروپايي و سرزمينهاي آسيايي، سبب افزايش تعاملات فرهنگي و بده بستان ميان نظامهاي مختلف دانشِ آسيايي و اروپايي شد. يكي از وجوه مهم اين تعامل فرهنگي را ميتوان در انتقال دانش در باب مواد طبيعي، بهويژه گونههاي گياهي، بين علماي محلي و اطبا/گياهشناسان اروپايي مشاهده كرد. اين مقاله، با معرفي سلسلۀ گياهشناسان اروپايي قرن 16م كه به دانش طبيعي در بارۀ اقيانوس هند پرداختهاند، سعي در روشن كردن وجوه اصلي اين بده بستان علمي دارد. بر اين اساس، دو دستۀ اصلي مؤلفان معرفي شدهاند: آنها كه با حضور در محيط اقيانوس هند بهواسطۀ شبكۀ تجاري سياسي پرتغال كه در اين قرن در منطقه غالب بود، دسترسي مستقيم به منابع گياهي داشتند و مؤلفاني كه در اروپا و بهواسطۀ دادههاي منتقل شده از طريق شبكههاي تجاري به انتشار اطلاعات طبيعتشناسانه از آسيا ميپرداختند. اين نوشته نشان ميدهد كه چگونه در قرن 16م، با افزايش اطلاعات مستقيم از گونههاي گياهي محلي، دورهاي انتقالي در دانش گياهشناسي بود كه در آن از تأثير دانش علماي قديم، بهويژه اطباي مسلمان كاسته شد. امري كه هم حاصل كسب اطلاعات دقيقتر از گونههاي گياهي بود و هم شناسايي بسياري از گونههاي ديگري كه علماي قديم معرفي نكرده بودند.