مطالعۀ مقايسه‌اي ميدان‌هاي حكومتي و غيرحكومتي تهران در گسترۀ نماي شهري

بيان مسئله: گسترۀ حوزه نماي شهري عرصه‌اي است براي دسته‌بندي ميدان‌هاي حكومتي و غيرحكومتي تهران كه شباهت‌ها و تفاوت‌هاي گوناگوني را در اين زمينه پديد مي‌آورد. تحليل شباهت‌ها و تفاوت‌ها مي‌تواند ويژگي‌هاي خاص و عام ميدان‌هاي حكومتي و غيرحكومتي تهران را در حوزه‌هاي نماي شهري آشكار سازد. مطالعه مقايسه‌اي، راهكاري براي تحليل چگونگي و چرايي تفاوت‌ ميدان‌هاي حكومتي و غيرحكومتي تهران در گستره نماي شهري با وجود شباهت‌هاي ارائه مي‌دهد. ديگر پژوهشگران حوزه‌هاي نماي شهري، با رويكرد منظر تاكنون براي يك مطالعه مقايسه‌اي در ميدان‌هاي تهران به كار نبسته‌اند. هدف: اين مقاله بر آن است تا چگونگي و چرايي تفاوت‌ها و شباهت‌هاي پديدآمده در حوزه نماي شهري را مورد تحليل قرار دهد. روش تحقيق: اين پژوهش از نوع كيفي و براساس هدف كاربردي است. مقاله پيش‌روي براي نخستين‌بار روش مطالعۀ مقايسه‌اي ميدان‌هاي حكومتي و غيرحكومتي تهران را در حوزۀ نماي شهري مورد تحليل قرارمي‌دهد. پژوهش بر پايۀ داده‌هاي كتابخانه‌اي از يك‌سو و داده‌هاي ميداني از سوي ديگر استوار است. از اين روي پس از به دست‌آوردن داده‌ها، فرم‌هاي گوناگون و اشكال به كاررفته در ساختار معماري و نما از لحاظ چگونگي چينش در كنار يكديگر نسبت‌هاي طولي و عرضي، شكل مورد استفاده، مورد مقايسه قرارخواهد گرفت و تأثيرات اين شكل‌ها در نماهاي ميدان به دست خواهد آمد. نتيجه‌گيري: تحليل‌هاي انجام‌شده آشكار ساخت كه نظام‌هاي شكل‌دهندۀ ميدان منتج از تناسبات ابعاد و سطوح بازشوها، جانمايي آن‌ها و هندسه نما بوده كه متأثر از كاركرد و جانمايي آن ميدان‌هاست. اين نظام‌ها هرچند ممكن است درصورت خود در طول تاريخ ميادين ايراني دچار تغييراتي شده باشد، ليكن از لحاظ محتوا تا چند دهۀ اخير تداوم داشته است و مي‌تواند به‌عنوان مجموعه شاخص‌هايي جهت طراحي مورد استفادۀ معماران منظر و شهرسازان قرارگيرد.