عنوان مقاله :
دلايل گرايش به بازنمايي عناصر صوري هنر ساساني و گريز از نمايش جنبه هاي شاهانه در ديوارنگارههاي سغدي
پديد آورندگان :
رجبي ، سارا دانشگاه علم و هنر يزد , شجاعي قاديكلائي ، حسين دانشگاه شاهد
كليدواژه :
هنر سغدي , ديوارنگاري سغدي , هنر ساساني , هنر ايران
چكيده فارسي :
بيان مسئله: تمدن سغد در مسير جادۀ ابريشم قرار داشت و يكي از مهم ترين مناطق جادۀ ابريشم به شمار ميآمد. اين موقعيت جغرافيايي منتج به آميختگي فرهنگي قابل توجهي در فرهنگ و هنر اين ناحيه شد؛ به گونه اي كه تأثيرات هندي، آسياي شرقي و نيز تأثيرات ايراني و... در آن قابل مشاهده است. اما در اين ميان، شايد بتوان تأثيرات ايران ساساني را داراي اهميت بيشتري دانست؛ چرا كه سغديان در هنر خود بيشترين تأثير را از ساسانيان پذيرفتند، لكن در اين تأثيرپذيري تنها به بازنمايي عناصر صوري هنر ساساني بسنده كرده و روح شاهانه هنر ساساني را در آثار خود بازتاب ندادند؛ اين امر به خصوص در ديوارنگاره هاي سغدي نمود بيشتري داشته است.پرسش پژوهش: چه دلايلي موجب بازنمايي جنبه هاي صوري و گريز از نمايش جنبه هاي شاهانۀ هنر ساساني در ديوارنگاره هاي سغدي شده است؟هدف پژوهش: شناخت دلايل تأثيرپذيري گزينشي سغديان از جنبه هاي بهخصوصي از هنر ساساني هدف اصلي در پژوهش حاضر به شمار مي آيد.روش پژوهش: اين پژوهش از نوع پژوهش هاي كيفي به شمار مي آيد و به روش تاريخي و نيز توصيفيتحليلي انجام شده و اطلاعات مورد نياز آن به شيوۀ كتابخانه اي جمع آوري شده است. نتيجهگيري: جامعۀ سغدي در بستر ساختار اجتماعي و سياسي ناشي از يك شهرنشيني تكامل يافته فرصت رشد را براي تمامي افراد جامعه فراهم مي آورد. به جهت وجود چنين ساختاري بود كه ثروت ناشي از قرارگيري سغد در مسير جادۀ ابريشم توانست رفاه قابل ملاحظه اي براي مردم اين ناحيه پديد آورد و به غير از پادشاه، ثروتمندان ديگري نيز از دل مردم شكل گرفتند. همين امر به رونق داستان ها با مضامين حماسي، اسطوره اي، روزمره و... انجاميد و در ديوارنگارههاي سغدي به جاي فردمحوري و نمايش پادشاه به عنوان قدرت مطلق، داستان هايي تصوير شد كه تمامي مردم سغد مي توانستند قهرمان آن باشند.