مدرنيته، فرهنگ مصرفي و سبك زندگي؛ يك تحليل جامعه‌شناختي در شهر كرمان

هدف اين پژوهش بررسي جامعه‌شناختي سبك زندگي مصرفي سنتي و مدرن و برخي عوامل فردي و اجتماعي مؤثر بر آن در بين شهروندان كرمان است. پژوهش پيش‌رو به شكل توصيفي ـ پيمايشي بوده و جامعه آماري شامل كليه شهروندان بالاي 18 سال كرمان است كه از بين آن‌ها 400 نفر به روش نمونه‌گيري خوشه‌اي چندمرحله‌اي به‌منزله نمونه آماري انتخاب و مطالعه شد. ابزار گردآوري داده‌ها پرسشنامه محقق ساخته با تكيه‌بر چهار مؤلفه اوقات فراغت، مديريت بدن، الگوي تغذيه و الگوي خريد در دو بعد سنتي و مدرن بود. نتايج تحقيق نشان داد كه پاسخگويان از سبك زندگي مصرفي سنتي‌تري برخوردارند. پاسخگويان در شاخص‌هايي مانند اوقات فراغت، مديريت بدن، الگوي تغذيه و الگوي خريد، يعني هر چهار مؤلفه سبك زندگي مصرفي، سبك سنتي‌تري داشتند. سبك زندگي سنتي برحسب جنس، سن، وضعيت تأهل و محله مسكوني تفاوت معني‌داري را نشان داد. علاوه بر اين، سبك زندگي مدرن نيز برحسب سن و وضعيت تأهل تفاوت معني‌داري را نشان داد.همچنين سبك زندگي مصرفي در هر دو بعد سنتي و مدرن برحسب پايگاه اقتصادي ـ اجتماعي اختلاف معني‌داري را نشان داد. در شرايط امروزي، نقش نهادهاي سنتي همچون خانواده و دين در جامعه‌پذير كردن افراد افول كرده و نوعي درهم‌ريختگي فرهنگي بر جامعه حاكم است؛ در چنين شرايطي افراد به‌خصوص جوانان در ساختن هويتي مدرن و متمايز براي خويش، تحت تأثير مدرنيته و فرهنگ مصرف‌گراي آن قرار مي‌گيرند. پايگاه اقتصادي ـ اجتماعي به‌منزله تركيبي از عوامل فرهنگي، اجتماعي و اقتصادي در ساختن هويت و تمايزيابي افراد نقشي تعيين‌كننده دارد.