حقوق رقابت در عرصۀ انرژي؛ با تأكيد بر تجربۀ اتحاديۀ اروپا و ايران

عرصۀ حقوق انرژي همواره براي دولت‌ها اهميت بسياري دارد. بازار انرژي به دليل دارابودن موقعيتي راهبردي و تأثيرگذار، داراي مسائل مهمي مثل امنيت عرضه است. از اين رو، دولت‌ها وارد اين عرصه شده و به تنظيم بازار اقدام كرده‌اند. اكنون پرسش اين است كه آيا مي‌توان قواعد حقوق رقابت را در بازارهاي انرژي اعمال كرد؟ چنانچه پاسخ مثبت باشد، آيا گسترۀ اعمال اين قواعد در بازارهاي انرژي، مانند بازارهاي ساير كالاها و خدمات است و هيچ محدوديت ويژه‌اي در اعمال اين قواعد در بازار مذكور وجود ندارد؟ در اين مقاله سعي شده است تا تجربۀ اتحاديۀ اروپا و ايران در پاسخ‌گويي به پرسش‌هاي پيش‌گفته بررسي گردد. اتحاديۀ اروپا براي دستيابي به اهداف حقوق رقابت و حقوق انرژي تلاش‌هايي كرده است كه از جمله مهم‌ترين آن‌ها مي‌توان به تدوين «بسته‌هاي آزادسازي» اشاره كرد. با مطالعات انجام‌شده، به نظر مي‌رسد اعمال قواعد حقوق رقابت در عرصۀ انرژي بلامانع باشد. در عين حال، نحوۀ اعمال اين قواعد متناسب با ساختار اين‌گونه بازارها بوده و به ناگزير محدوديت‌هايي در اعمال قواعد حقوق رقابت وجود دارد. در ايران، با وجود تأسيس بورس انرژي و فراهم شدن امكان فروش برق به مصرف‌كنندگان عمده توسط نيروگاه‌هاي خصوصي، هنوز نمي‌توان بازار انرژي ايران را بازاري رقابتي تلقي كرد. بنابراين پژوهش پيش رو، با اين نتيجه و پيشنهاد پايان يافته است كه قانون‌گذار ايراني و سياست‌گذاران رقابت در ايران نيازمند وضع مقررات و سياست‌هاي ويژه‌اي جهت ايجاد رقابت در بازار انرژي كشور هستند.