عنوان مقاله :
سرقت ادبي در تحقيق و انتشارات علمي و راه جلوگيري از آن
پديد آورندگان :
حسن زاده، وحيده دانشگاه تهران - پرديس علوم - دانشكده زيست شناسي
كليدواژه :
تحقيق علمي , اخلاق , استناد , سرقت ادبي
چكيده فارسي :
كيفيت بر اساس شواهد كافي ارزيابي مي شود، در حالي كه بهترين نتايج پژوهش با دانش علمي محقق مي شود. اطلاعات موجود در يك كار علمي بايد همواره بر اساس شواهد علمي باشد. رهنمون ها براي يك تحقيق علمي صادقانه بايد بر اساس نتايج واقعي طراحي شود. تحقيق پويا و استفاده از روش هاي صحيح كار علمي بايد از تمرين هاي هر روزه و مباني تحقيق منشا گيرد. كار اصيل بايد داراي منابع اطلاعاتي درست، با اهداف تحقيقي با تعريف واضح و روش هاي كاري قابل پذيرش براي سوال هاي مطالعه باشد. هنگام انتخاب روش ها لازم است رضايت بيماران/پاسخ دهندگان جهت فراهم كردن داده ها براي اجراي طرح يا آنچه رضايت اگاهانه ناميده مي شود، به دست آورده شود. نتايج حقيقي تنها با تلاش هاي خود به دست مي آيد، از آنها نتيجه گيري مي شود و در نهايت يك تفسير علمي معتبر به دست مي دهد. تمام يا بخشي از متن ممكن است از منابع ديگر كپي شود و به عنوان نتايج مطالعات ديگر علامت گذاري شود. كارشناسي و ادبيات علمي مرتبط كه عمدتا از انتشارات موجود در پايگاه هاي داده زيست پزشكي گرفته شده اند براي كار علمي با كيفيت بالا ضروري است. ادبيات علمي به مقالات علمي، تخصصي و مروري، گزارش هاي موردي از بيماري در جريان كار پزشكي اطلاق مي شود اما دانش همچنين مي تواند از سخنراني هاي علمي و كارشناسي دانشمندان مشهور حاصل شود. متن بايد استانداردهاي نگارش مقاله را رعايت كند. اگر مقاله قبلا در يك مجله علمي منتشر شده است، همان مقاله نمي تواند با تنظيمات كوچك يا بدون مشخص كردن بخش هاي استفاده شده از مقاله اول در مقالۀ ديگر در هيچ مجله اي منتشر شود. زماني كه نويسندهء يك مقاله جديد يا با ذكر نويسنده يا بدون ذكر آن، از بخش قابل توجهي از مقاله هاي منتشر شده پيشين، از جمله همكاري ها در مقاله اول استفاده مي كند، نقض حق تكثير رخ مي دهد. مجله ديگر مي تواند مقاله منتشر شده را با اجازه ناشر و نويسنده دوباره منتشر كند. در اين صورت چاپ مجدد مقاله سرقت ادبي محسوب نمي شود زيرا مجله اظهار مي كند كه مقاله با اجازۀ مجله اي كه در آن مقاله نخستين بار منتشر شده است دوباره منتشر شده است. مقاله اصلي فقط مي تواند يكي باشد، كپي كپي است و سرقت ادبي كپي دزديده شده است. هدف مبارزه با سرقت ادبي بهبود كيفيت، دست يابي به نتايج رضايت بخش و مقايسه نتايج تحقيق خود و نه كپي كردن داده ها از نتايج تحقيق ديگران است. كپي به نتايج نادرست منجر مي شود. امروزه مشكل سرقت ادبي بزرگ و گسترده شده است و در تمام حوزه هاي فعاليت انساني مخصوصا در علم حضور دارد. موسسات علمي و دانشگاه ها بايد مركزي براي نظارت، تضمين، ترويج و گسترش تحقيق با كيفيتآ داشته باشند. بدون توجه به حوزه علمي مورد تحقيق، قانون گذاري و احترام به قوانينِ شيوه مناسب از الزامات هر موسسه تحقيقاتي، دانشگاه و محقق است. در مورد معيارها و استانداردها براي زمان و چگونگي اعلام كردن فردي به عنوان سارق ادبي سوء تفاهم ها و شك هايي وجود دارد. انجمن جهاني سردبيران پزشكي (World Association of Medical Editors=WAME)، انجمن اروپايي سردبيران علم (European Association of Science Editors=EASE) و كميته اخلاق نشر (Committee on Publishing Ethics=COPE) بر تعريف دقيق سرقت ادبي، مجازات منتحل توسط جامعه علمي و نحوه آشنا كردن نويسندگان با انواع مجازات ها كار مي كنند. روال مطلع كردن سردبيران از سرقت ادبي كشف شده، خروج مقالات از پايگاه داده و قرار دادن نويسندگان در يك فهرست به اصطلاح سياه است. اكنون، اين تنها راه جلوگيري از سرقت ادبي است زيرا مجازات ديگري وجود ندارد.
عنوان نشريه :
زيست شناسي ايران