كليدواژه :
ابن‌سينا , عرفان , روش سلوكي , فلسفه مشاء
چكيده فارسي :
بحث از نكته‌هاي عرفاني در نوشته‌هاي ابن‌سينا، اين پرسش را پيش روي پژوهشگران نهاده است كه آيا ميتوان او را يك نظريه‌پرداز در گستره عرفان تلقي كرد يا اين مباحث او را بايد به صورتي ديگر، تفسير نمود. آيا ابن‌سينا فقط فيلسوف مشائي است يا به‌اصطلاح خودش فيلسوف مشرقي؟ آيا ميتوان او را عارفي با جهانبيني عرفاني دانست؟ در اين نوشتار نخست، ديدگاه مخالفان و موافقان عرفان شيخ‌الرئيس را بررسي ميكنيم. آنگاه ديدگاه ابن‌سينا را دربارۀ گرايش به مشائيان، نوافلاطونيان يا عرفان در سخنانش جست‌وجو ميكنيم. سپس با بررسي آثار فلسفي و عرفاني او گرايشش را به سلوك عقلي محض، عرفاني، هم عقلي و هم عرفاني، يا تفكيك دوران زندگي علمي او به دو دورۀ گرايش فلسفي مشائي و گرايش باطني ميسنجيم. درنهايت مي‌كوشيم، نشان دهيم ابن‌سينا افزون بر اينكه مشائي و اهل برهان است به عرفان و سلوك باطني نيز عالِم بوده، حتا از آن بهره‌مند است.
چكيده لاتين :
Drawing on Ibn Sina's writings, scholars' attention has been drawn to the question of whether he can be considered as a theoretician in mystical arena or his writings should be interpreted in a different way. Is Ibn Sina a Peripatetic Philosopher or, as he calls himself, an enlightened philosopher? Can he be call a mystic with a mystical world view? This article first addresses both proponents' and opponents's views as regards Ibn Sina's mysticism. Then we go through his writings to explore whether he has a tendency towards peripateticism, Neoplatonism, or mysticism. After that examing his philosophical and mystical works, we explore whether his has a tendency towards pure rationalism, mysticism, a combination of both or we can see in his scholarly life tendency towards peripatetic philosophy and esotericism. Finally, it is concluded that in addition to being Peripatetic and rationalistic philosopher, he was cognizant of mysticism and esotericism and even he himself was of the type.
