سكولاريسم يا پست سكولاريسم؛ بررسي نسبت دين و سياست از ديدگاه هابرماس و مطهري

Secularism or post-secularism; Examining the relationship between religion and politics from the perspective of Habermas and Motahhari

يكي از آموزه هاي اصيل مدرنيته، موضوع سكولاريسم است، بر اساس اين آموزه قانون اساسي، رويه قضايي و عرف قانون گذاري كشورهاي مدرن غرب بر عدم مرجعيت دين، خصوصي شدن مناسك مذهبي، جداسازي از حوزه سياست و نزاع علم و عقل با دين بنيان گذاري شده است. در سال هاي اخير، انديشمندان برجسته علم سياست همچون يورگن هابرماس با طرح مباحث پست سكولاريسم و استدلال بر ضرورت و چگونگي حضور دين در سپهر عمومي جايگاه دين در جامعه و رابطه سياست و دين را بازسازي نموده اند. در اين مقاله آموزه هاي پست سكولاري هابرماس و آراء فراسكولار استاد مطهري به روش توصيفي تحليلي، بررسي و مقايسه مي شود. بر اساس دستآوردهاي اين پژوهش، انديشه هاي هابرماس و مطهري در ناقص و ناكافي بودن سكولاريسم و ضرورت حضور دين در سياست مشابه و در منابع گذار از سكولاريسم و دامنه حضور دين در جامعه پساسكولار متفاوتند.

One of the original teachings of modernity is the subject of secularism. According to this doctrine; The constitution, the rule of law, and the customary law of modern Western countries are based on the non-authority of religion, the privatization of religious rites, the separation of politics, and the conflict of science and reason with religion. In recent years, prominent political science thinkers such as Jurgen Habermas have reconstructed the position of religion in society and the relationship between politics and religion by proposing post-secularism and arguing for the necessity and presence of religion in the public sphere. In this article, the post-secular teachings of Habermas and the metasecular views of Motahhari are examined and compared in a descriptive-analytical method. According to the findings of this study, Habermas and Motahhari's ideas are similar to the incompleteness of secularism and the necessity of religion's presence in politics, and differ in the sources of transition from secularism and the scope of religion's presence in post-secular society. Based on the humanistic teachings of modernity,