"حيات معقول" به مثابه "پيشرفت"

Rational Life" as "Progress"

همواره اين پرسش جدي در ميان پژوهشگران و سياستمداران وجود داشته و دارد كه پيشرفت چيست و چه شاخص‌هايي دارد؟ تحقيقات زيادي در پاسخ به اين پرسش مهم انجام شده است و هر كدام جامعه‌ي آرماني و پيشرفت را به شكلي به تصوير كشيده‌اند. «حيات طيبه» شايد مهمترين تصويري است كه با الهام از قرآن كريم از پيشرفت ارائه مي‌گردد. با اين همه اين تصوير نيز از چنان كليتي برخوردار است كه عملا افقي را پيش روي محققان و پيشرفت‌گرايان نمي‌گشايد. مقاله‌ي حاضر با هدف پاسخ به پرسش چيستي پيشرفت، با بهره‌گيري از روش توصيفي و تحليلي، انديشه‌هاي علامه محمدتقي جعفري را بررسي مي‌كند. حاصل تحقيق آن است كه «حيات معقول» علامه در قامت يك نظريه و با ارتباط معنايي و مصداقي كه با حيات طيبه و جامعه آرماني دارد، بهترين پاسخ براي چيستي پيشرفت است. حيات معقول، هم منطق نظم اجتماعي منجر به پيشرفت را در اختيار ما قرار مي‌دهد و هم كنش مناسب براي نيل به آن را. حيات معقول، نظريه‌اي است كه در آن دين و فلسفه و تجربه‌ي بشري به هم مي‌رسند و البته جايگاه دين در ترسيم و تحقق آن كاملا برجسته است.

There has always been a serious ques tion among researchers and politicians on what the progress is and what its components are. Various research works have been carried out for finding logical answers to the above ques tions, each picturing an ideal society and progress in some way. "Clean life" is perhaps the mos t important picture that has been created as inspired by the Holy Quran. This picture, too, is so general that practically leaves no image before the researchers and proponents of progress. This paper intends to find a proper answer to the ques tion of progress in view of Allameh Mohammad Taqi Ja’fari through a descriptive and analytical method. Results of the s tudy indicate that Ja’fari’s "rational life" to the s trength of a theory is the bes t answer to the ques tion of progress, thanks to its intentional and extensional relations with clean life and ideal society. Rational life gives us both logic of social order leading to progress and proper -interaction for realizing this goal. Rational life is a theory where religion, philosophy and human experience meet, from among them the role of religion in picturing and realizing the progress is quite outs tanding.