آزمون اثر تانزي و پاتينكين در اقتصاد ايران

طي چند دهه اخير، اقتصاد ايران به دلايل متعددي درگير معضلاتي همچون كسري بودجه و تورم دو رقمي است كه بر اساس ادبيات نظري و شواهد تجربي رابطه اي دوطرفه بين اين دو عامل وجود دارد. در مطالعه حاضر بر تحليل اثر تورم بر كسري بودجه تمركز شده است كه در ادبيات اقتصاد به اثر تانزي معروف است. در راستاي چنين رابطه ايي اين امكان وجود دارد كه افزايش‎ها و كاهش‎ها در تورم اثر متفاوتي بر كسري بودجه دولت (كل و تركيب آن) بگذارد. بدين منظور، پژوهش حاضر، ضمن آزمون اثر تانزي در اقتصاد ايران، فرض نامتقارني اثر تورم را بر كسري بودجه (كل و عملياتي و سرمايه‎اي) در دوره 1369:1 تا 1397:2 مورد بررسي قرار داده است. جهت تحليل و برآورد رابطه ي نامتقارن، از رهيافت خودتوضيحي با وقفه‌هاي توزيعي غيرخطي استفاده شده است كه اولين بار توسط شين و همكاران (2014) به منظورِ تحليل رابطه نامتقارن، مورد استفاده قرار گرفت. نتايج نشان مي‎دهد كه در بلندمدت، افزايش‎ها و كاهش ها در تورم اثر معكوسي بر كسري بودجه كل و عملياتي دارد كه نشان‌دهنده وجود اثر پاتينكين در اقتصاد ايران است. همچنين اثرهاي تانزي و پاتينكين در رابطه با كسري بودجه سرمايه‎اي يافت نشده است. علاوه بر اين، تورم اثري غيرخطي بر كسري بودجه كل و عملياتي داشته است. همچنين درآمد نفتي دولت به ترتيب اثر معكوس، مستقيم و معكوس بر كسري بودجه كل، عملياتي و سرمايه‎اي دارد. طبقه بنديJEL:C32،E31،E61