پايش و اولويت‌بندي مؤلفه‌هاي تاب‌آوري در بافت‌هاي اسكان غيررسمي مطالعه موردي: محله سهرابيه كرج

مفهوم تاب‌آوري، مفهوم جديدي است كه بيشتر در مواجهه با ناشناخته‌ها و عدم قطعيت‌ها به‌كاربرده مي‌شود. لذا آگاهي از وضعيت تاب‌آوري و تاب آور نمودن جوامع شهري داراي اهميت خاصي مي‌باشد. محله سهرابيه سكونتگاهي غيررسمي مي‌باشد كه ريشه شكل‌گيري آن به سال 1343 و تحت تأثير اصلاحات ارضي برمي‌گردد. آگاهي از وضعيت تاب‌آوري و ميزان آسيب‌پذيري اين‌گونه بافت‌ها، امكان مديريت مناسب و مطلوب را در مواقع بحران امكان‌پذير مي‌كند. بر اين اساس، پژوهش حاضر به دنبال سنجش و اولويت‌بندي مؤلفه‌هاي تاب‌آوري در سطح محله اسكان غيررسمي سهرابيه مي‌باشد. روش تحقيق در اين پژوهش توصيفي – تحليلي مبتني بر داده‌هاي اوليه مي‌باشد كه جمع‌آوري اطلاعات اوليه، به‌صورت اسنادي و پيمايشي و با استفاده از پرسشنامه به‌صورت نقطه‌اي و با موقعيت مشخص انجام‌گرفته است. براي تحليل داده‌ها و سنجش ميزان تاب‌آوري و اولويت‌بندي مؤلفه‌هاي آن در محله سهرابيه از نرم‌افزارهاي SPSS، Smart PLS و براي تحليل فضايي نيز از نرم‌افزار Arc GIS استفاده‌شده است. نتايج گوياي آن است كه تاب‌آوري محله سهرابيه با ميانگين 2.27 در سطح پاييني قرار دارد و در برابر بحران‌هاي طبيعي از آسيب‌پذيري بالايي برخوردار است. در رابطه با وضعيت هر يك از ابعاد و ميزان تأثير آن‌ها بر ميزان تاب‌آوري بر اساس نتايج مدل‌سازي ساختاري بعد اقتصادي بيشترين و بعد كالبدي كمترين تأثير را بر تاب‌آوري محله سهرابيه داشته داشته‌اند. نتايج تحليل فضايي نيز نشان‌دهنده تفاوت تاب‌آوري در ابعاد مختلف بر اساس شرايط آن‌ها در سطوح مختلف محله است. به‌طوري‌كه تنها مناطق مركزي محله از وضعيت نسبتاً بهتري برخوردار هستند؛ اما حاشيه‌هاي شمالي، جنوبي و غربي محله تاب‌آوري پاييني دارند و آسيب‌پذيرتر هستند. با آگاهي از وضعيت تاب‌آوري در ابعاد مختلف و همچنين شناخت به‌دست‌آمده از وضعيت فضايي تاب‌آوري در سطح محله سهرابيه، مي‌توان از برنامه‌ريزي و مديريت بهتري جهت بيشتر تاب آور شدن محله دارا بود.