پديد آورندگان :
زرقاني، هادي دانشگاه فردوسي مشهد - جغرافياي سياسي , عباس زاده، مريم دانشگاه فردوسي مشهد - جغرافياي سياسي , باقر موسوي، محمد دانشگاه فردوسي مشهد - جغرافياي سياسي , سعادت، زهرا دانشگاه فردوسي مشهد - جغرافياي سياسي
كليدواژه :
اقليم , استان خراسان جنوبي , خشك‌سالي , امنيت , تهديد , مهاجرت
چكيده فارسي :
پديده‌هاي طبيعي همچون سيل، زلزله، طوفان، خشك‌سالي و ... به دليل اثرات و پيامدهاي منفي و خسارت باري كه بر زندگي و حيات بشري دارند، تحت عنوان «مخاطرات طبيعي» ناميده مي‌شوند. يكي از پديده‌هاي طبيعي كه برخي از مناطق جهان و جوامع انساني مانند ايران همواره نسبت به آن دغدغه داشتند، خشك‌سالي و تداوم آن است. درواقع خشك‌سالي، برخلاف سيل و زلزله اول اينكه داراي گسترۀ عملكرد وسيع است و در مرحلۀ دوم بسيار خزنده و طولاني‌مدت است و به‌طور مستقيم حيات جوامع انساني و توسعه و رفاه ملت‌ها را مورد تهديد قرار مي‌دهد. نتايج پژوهش‌ها نيز نشان مي‌دهد در بين مخاطرات طبيعي، درمجموع، خشك‌سالي بيشترين ميزان آسيب را به همراه دارد. اين پژوهش با روش توصيفي-تحليلي و با استناد به منابع معتبر كتابخانه‌اي درصدد پاسخ به اين سؤال است كه خشك‌سالي چه پيامدهايي در ابعاد اقتصادي، اجتماعي، زيست‌محيطي و امنيتي به همراه دارد؟ يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد خشك‌سالي در نيمۀ شرقي كشور به‌ويژه استان‌هاي خراسان جنوبي و سيستان و بلوچستان كه به دليل شرايط نامساعد زيستي داراي شرايط شكننده‌اي هستند، داراي پيامدهاي متعدد اقتصادي، سياسي، زيست‌محيطي است. مهم‌ترين اين پيامدهاي منفي شامل از بين رفتن مزارع و مراتع و محدوديت شديد توليد محصولات كشاورزي و دامي، از بين رفتن تنها منبع درآمد قابل‌اتكا روستاييان، بيكاري، تشديد فقر و محروميت، تشديد بزهكاري و ناهنجاري‌هاي اجتماعي، تشديد درگيري و نزاع محلي و منطقه‌اي، مهاجرت اجباري روستا- شهري، ايجاد حفره‌هاي امنيتي، بيابان‌زايي، خشك شدن بستر رودها و درياچه‌ها، طوفان شن و ريزگردها و تخريب زيست‌بوم‌ها و از بين رفتن حيات جانوري و ... است. همچنين به نظر مي‌رسد تغيير اقليم نيز در تداوم خشك‌سالي در سال‌هاي آتي در برخي مناطق ايران نقش مؤثري داشته باشد.
چكيده لاتين :
Natural phenomena such as floods, earthquakes, storms, droughts, etc. are called "natural hazards" due to their negative impacts and damages on human life and life. One of the natural phenomena that some parts of the world and human societies such as Iran have always been concerned about is drought and its persistence. In fact, drought, unlike floods and earthquakes, has a wide range of functions, and secondly, it is very creepy and long-lasting and directly threatens the lives of human societies and the development and well-being of nations. The results also show that among the natural hazards, drought is the most common cause of damage. This descriptive-analytical study, based on credible library sources, seeks to answer the question of what consequences drought has on economic, social, environmental, and security dimensions. The research findings show that drought in the eastern half of the country, especially in the provinces of Southern Khorasan and Sistan and Baluchistan, which have fragile economic conditions due to adverse living conditions, has numerous economic, political and environmental consequences. The most significant of these negative consequences include the disappearance of farms and rangelands and the severe restriction of agricultural and livestock production, the elimination of the sole source of dependable rural income, unemployment, exacerbation of poverty and deprivation, exacerbation of crime and social anomaly, exacerbation of local conflict and strife, and Regional, forced rural-urban migration, the creation of security holes, desertification, drying up of rivers and lakes, sandstorms and destruction of ecosystems and loss of wildlife and so on. Climate change also seems to have an effect on the persistence of droughts in some areas of Iran in the coming years.
