اپيدميولوژي علل مرگ و مير و روند تغييرات آن

نظام بهداشت و درمان هر كشوري زماني توانمند است كه بتواند بوسيله اجراي مداخلات و برنامه ها، از وقوع بيماري ها و مرگ هاي قابل پيشگيري، جلوگيري كند. نقش اين نظام در چنين پيشگيري هايي به شكل ثبت رخدادها، جمع آوري داده ها، محاسبه شاخص ها، مقايسه با استانداردها و در نهايت بازخورد اين اطلاعات براي بهره گيري در سياستگذاري ها و برنامه ريزي هاي بررسي اپيدميولوژيك در مورد علل مرگ ومير ضرورتي انكارناپذير براي سياست گذاري هاي بهداشتي و كنترل بيماري ها و حتي پاسخگويي درسطح جامعه است. بررسي هاي اپيدميولوژيك عموما با داده هاي مربوط به مرگ و مير آغاز مي شوند، زيرا به دست آوردن اين داده ها معمولا آسان و در بسياري از كشورها تا حد قابل قبولي دقيق است. داده هاي مربوط به مرگ و مير، نقطه شروع بسياري از بررسي هاي همه گيري شناختي هستند و در واقع عمده ترين منبع اطلاعاتي اپيدميولوژيست ها را تشكيل مي دهند. راهبردي كشوري است. اطلاعات علل مرگ و مير به عنوان اطلاعات مهم براي برنامه ريزي و ارزشيابي وضعيت سلامت جامعه و مشكلات سلامتي و عوامل خطري كه مردم با آن ها مواجه هستند، مورد استفاده قرار مي گيرند. شاخص هاي مرگ و علل مرگ به عنوان شاخص هاي نتيجه نه تنها براي برنامه ريزي و ارزشيابي برنامه هاي سلامت به كار مي روند، بلكه اين شاخص ها به دليل اينكه بهبود آن ها حاصل تاثير بسياري از عوامل اجتماعي، فرهنگي، اقتصادي و بهداشتي هستند، به عنوان شاخص هاي كليدي براي برنامه ريزي و ارزشيابي برنامه هاي توسعه در بخش هاي مختلف مورد استفاده قرار مي گيرند. بررسي روند ميزان بروز علل مرگ هاي ثبت شده در يك جامعه منجر به شناخت روند دگرگوني سلامت در آن جامعه مي شود. توزيع علل مرگ در جامعه، در بسياري از موارد، نشان دهنده و ارتباط معني داري با توزيع عوامل خطر مرگ در آن جامعه دارد. در واقع با شناسايي علل مرگ مي توان براي كاهش عوامل خطر بيماري هاي مختلف مداخلاتي را طراحي و اجرا كرد. الگوي مرگ براساس گروه هاي سني و جنسي نيز مي تواند در ارزيابي وضعيت ارايه خدمات بهداشتي و درماني و ميزان بهره مندي از خدمات سلامت توسط گروه هاي مختلف جامعه استفاده شوند. همچنين مقايسه علل مرگ در بخش هاي مختلف از جمله شهر و روستا يا گروه هاي مردان و زنان مي تواند توزيع عادلانه يا ناعادلانه منابع و درآمد و امكانات را مشخص كند. تعيين سهم و نقش هر بيماري در بين مجموعه علل منجر به مرگ ومير انسان ها گام نخست در تعيين اولويت برنامه ريزان بهداشتي و درماني جوامع مختلف است.