بررسي اثر همگرايي و واگرايي در آبگيرهاي جانبي با مدل آزمايشگاهي و مدل رياضي CCHE2D

از جمله نكاتي كه بايد در طراحي عمومي آبگيرها به آن اشاره كرد مواردي نظير: تأمين كردن آب به‌ميزان مطلوب در هر زمان، براي رفع نيازها، بدون درنظر گرفتن دبي رودخانه است، مشروط بر آنكه نيازها از جريان رودخانه تجاوز نكنند. با توجه به كمبود اطلاعات لازم در اين زمينه و اهميت پديده انتقال رسوب به آبگيرهاي جانبي در قوس رودخانه‌ها، هدف اصلي تحقيق حاضر بر شناخت دقيق اين مكانيزم استوار است. بدين منظور با بهره گرفتن از مدل فيزيكي، اثر تركيب همگرايي و واگرايي در آبگيرهاي جانبي در پديده انتقال رسوب مورد بررسي قرار خواهد گرفت. نتايج نشان داد، با همگرا كردن فلوم آزمايشگاهي، دبي انحرافي به آبگير افزايش پيدا كرده است. هرچه انتهاي فلوم تنگ‌تر شده و همگراتر شود باعث افزايش بيشتر دبي انحرافي مي‌شود، به‌طوري كه با همگرا كردن فلوم به اندازه (b/B) 0/75 و 0/5 به‌ترتيب باعث افزايش 13/6 و 75 درصد دبي انحرافي به آبگير مي‌شود كه مي توان علت آن را تنگ‌شدگي و انسداد جريان و پس زدن جريان به آبگير دانست. برخلاف همگرايي با واگرا كردن فلوم نتايج عكس شده، به‌عبارتي با واگرا كردن فلوم دبي ورودي به آبگير كاهش پيدا كرده است. هر چه انتهاي فلوم بازتر شده و واگراتر شود باعث كاهش بيشتر دبي انحرافي مي‌شود. با واگرا كردن فلوم به اندازه (b/B) 75/0 و 5/0 به‌ترتيب باعث كاهش 21/9 و 31/8 درصد دبي انحرافي به آبگير مي‌شود. به‌طور متوسط درصد دبي انحرافي به آبگير با زاويه 30، 60 و 90 درجه به‌ترتيب 13/2، 15/2 و 11/5 درصد است. همچنين نتايج شبيه‌سازي با مدل CCHE2D نزديك به نتايج مدل فيزيكي است. شبيه‌سازي آبگير در قوس همگرا 6/4 درصد خطا و شبيه‌سازي آبگير در قوس واگرا 11/9 درصد خطا نسبت به مدل فيزيكي دارد كه قابل قبول است.