تحليل تغييرات زماني رويدادهاي گردوغبار و تعيين سهم عوامل اقليمي مؤثر بر آن در مناطق خشك بر اساس تحليل رگرسيون ريج (مطالعه موردي: شهر يزد)

هدف از مطالعه حاضر تحليل تغييرات زماني پديده گردوغبار و بررسي ميزان ارتباط آن‌ با عناصر اقليمي در شهرستان يزد است كه در نزديكي يكي از كانون‌هاي‌ بحراني توليد گردوغبار در مركز ايران واقع شده است. بدين منظور، ابتدا شاخص توفان گردوغبار محاسبه شد. پس از استانداردسازي داده‌هاي بارندگي، دما، حداكثر سرعت وزش بادها، سرعت متوسط وزش بادها، رطوبت ‌نسبي و شاخص توفان گردوغبار، اثر هم‌خطي بين متغيرها با استفاده از فاكتور تورم واريانس محاسبه شد. سپس مدل هاي رگرسيوني متعددي بر اساس پارامتر بهينه ريج تهيه شدند. عملكرد مدل‌ها بر اساس ضريب تبيين، مقدار F و خطاي جذر ميانگين مربعات مورد ارزيابي قرار گرفت. درنهايت با استفاده از دقيق‌ترين مدل، نقش پارامترهاي اقليمي بر تغيير رخدادهاي گردوغبار تعيين شد. نتايج نشان داد كه فراواني وقوع رخدادهاي گردوغبار در فصل بهار بيشتر از بقيه ايام سال بوده است. بر اساس مدل بهينه (مدل شماره 12) مشخص شد كه مهم‌ترين عامل مؤثر بر تغيير شاخص توفان گردوغبار در فصل‌هاي مختلف، سرعت متوسط وزش بادهاي سطحي بوده است. همچنين نشان داده شد كه به‌ترتيب 39، 25، 46 و 31 درصد تغييرات شاخص توفان گردوغبار در فصل‌هاي زمستان، بهار، تابستان و پاييز به‌دليل اثر متقابل پنج پارامتر اقليمي مورد بررسي در تحقيق حاضر بوده است.