تأثير ورمي كمپوست بر خصوصيات مورفوفيزيولوژيكي، بيوشيميايي و عملكرد مرزه (Satureja hortensis L.) تحت رژيم هاي مختلف آبياري

تنش خشكي مهم‌ترين عامل محدودكننده در توليد محصولات كشاورزي، به‌ويژه در مناطق خشك و نيمه خشك جهان است. به‌منظور بررسي اثر سطوح مختلف ورمي كمپوست بر خصوصيات مورفوفيزيولوژيكي، بيوشيميايي و عملكرد گياه دارويي مرزه (Satureja hortensis L.) تحت تنش خشكي، آزمايش مزرعه اي به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه محقق اردبيلي در سال زراعي 96-1395 انجام شد. تيمار هاي آزمايشي شامل سه رژيم آبياري (:S1 آبياري كامل (100 درصد)، :S2 قطع آبياري در 50 درصد گل‌دهي و :S3 قطع آبياري در اوايل گل‌دهي و ورمي كمپوست در چهار سطح (صفر، 1، 1.5 و 2 تن در هكتار) بودند. صفات مورد بررسي شامل ارتفاع گياه، وزن خشك ساقه، تعداد شاخه جانبي، محتواي نسبي آب برگ، نشت يوني، كلروفيل فلورسانس، كلروفيل a، كلروفيل b، كلروفيل كل، كاروتنوئيد، پرولين، پروتئين، آنزيم‌هاي كاتالاز و پراكسيداز بودند. نتايج نشان داد كه اثر متقابل تنش خشكي و ورمي كمپوست بر صفاتي از قبيل ارتفاع بوته، وزن خشك ساقه، محتواي نسبي آب برگ، كلروفيل فلورسانس، كلروفيل a، كلروفيل b، كاروتنوئيد، ميزان نشت يوني و پرولين در سطح احتمال پنج درصد معني دار بود، ولي اثر متقابل تنش خشكي و ورمي كمپوست بر صفاتي مانند تعداد شاخه جانبي، آنزيم پراكسيداز، آنزيم كاتالاز، پروتئين و كلروفيل كل معني دار نبود. با افزايش مقدار ورمي كمپوست شاخص‌هاي مورفوفيزيولوژيك از قبيل ارتفاع گياه، وزن خشك ساقه، تعداد شاخه جانبي، محتواي نسبي آب برگ، كلروفيل فلورسانس، كلروفيل a، كلروفيل b، كلروفيل كل، كاروتنوئيد و پروتئين افزايش يافت و مقدار نشت يوني، كاتالاز، پراكسيداز و پرولين در شرايط تنش خشكي كاهش يافت. بر اساس نتايج مي توان بيان كرد كه مصرف ورمي كمپوست به‌ميزان دو تن در هكتار مي تواند باعث توليد پايدار و بهبود رشد و عملكرد گياه دارويي مرزه در شرايط تنش خشكي شديد مد نظر قرار گيرد.