كارايي جذب و مصرف فسفر در نهال‌هاي گلداني پرتقال تامسون با سه پايه در دو خاك متفاوت از استان مازندران

اين پژوهش با هدف ارزيابي كارايي جذب و مصرف داخلي فسفر توسط پرتقال تامسون (Citrus sinensis L. Osbeck.) پيوند شده بر سه پايه مركبات در دو خاك اجرا شد. بدين‏منظور يك آزمايش گلداني در قالب طرح كاملاً تصادفي با آرايش فاكتوريل در سه تكرار اجرا گرديد. تيمارهاي آزمايشي شامل سه پايه مركبات (سيتروملو، سيترنج و نارنج)، دو سطح فسفر (صفر و 100 ميلي‏گرم بر كيلوگرم خاك) و دو خاك با درصد آهك مختلف (درصد آهك در خاك‏هاي يك و دو به‏ترتيب 16% و 3/2 % ) بودند. 18 ماه پس از كاشت نهال‏ها، گياهان برداشت شدند و وزن خشك و نيز تجمع فسفر در بخش هاي مختلف نهال اندازه گيري شد. سپس، شاخص جذب و انتقال فسفر و نيز شاخص كارايي مصرف داخلي فسفر محاسبه شد. بررسي نتايج نشان داد كه با كاربرد فسفر وزن خشك شاخسار سه پايه سيتروملو، سيترنج و نارنج در هر دو خاك مطالعه شده افزايش معنادار (P 0/05) يافت. بيشترين افزايش وزن خشك شاخساره به دنبال كاربرد كود فسفر در خاك يك براي پايه نارنج (74%) و در خاك دو براي پايه سيتروملو (49 %) به دست آمد. در شرايط عدم كاربرد فسفر، كارايي جذب و انتقال فسفر درپايه نارنج در خاك يك و در پايه‏هاي نارنج و سيترنج در خاك دو نسبت به ساير پايه‏ها برتري داشت. در شرايط كاربرد فسفر نيز، شاخص كارايي مصرف داخلي فسفر  در پايه نارنج در خاك يك و در خاك دو درپايه‏هاي سيترنج و نارنج بر ساير پايه‏هاي مورد مطالعه برتري داشت.  نتايج تحقيق حاضر نشان داد كه انتخاب پايه كارا در جذب فسفر براي پرتقال به شرايط خاك وابسته بوده و مكان ويژه مي‏باشد. بنابراين، به منظور بهبود رشد نهال‌هاي گلداني مركبات در مناطق مطالعه شده از استان مازندران توصيه مي‏شود يا از پايه كاراي مناسب در جذب فسفر در اين مناطق استفاده گردد و يا اگر به دليل محدوديت‏هاي خاكي و اقليمي امكان استفاده از پايه كارا وجود ندارد،  كود فسفر بر اساس فسفر قابل استفاده موجود در خاك مصرف شود.