ارتباط انسان با جنگل در قالب دانش‌‌هاي سنتي در شهرستان نورآباد ممسني، استان فارس

دانش سنتي مرتبط با جنگل به‌‌عنوان يكي از شاخه‌‌هاي اصلي دانش سنتي به رابطه زندگي انسان با جنگل مي‌‌پردازد. اين دانش از تجربه‌هاي تاريخي انسان ناشي مي‌شود و در باورهاي مردم ريشه دارد. جوامع محلي موجود در ناحيه رويشي زاگرس به‌‌دليل تمدن كهن خود از يك‌سو گنجينه‌‌اي غني از اين دانش محسوب مي‌شوند و ازسوي ديگر، بهره‌برداري‌هاي سنتي مختلفي از اين جنگل‌ها انجام مي‌دهند. در پژوهش پيش‌رو سعي شد كه دانش‌هاي سنتي مرتبط با جنگل در دو سامان عرفي هرابلوط و پيراشكفت شهرستان نورآباد ممسني در استان فارس شناسايي و ثبت شود. اطلاعات موردنياز با استفاده از روش نمونه‌‌گيري گلوله‌برفي، استفاده از مطلعين كليدي و انتخاب هدفمند جمع‌آوري شد. نتايج نشان داد كه با‌توجه‌به نيازهاي جوامع محلي موجود در اين سامان‌‌ها، استفاده‌‌هاي مختلفي از جنگل‌هاي منطقه انجام مي‌‌شد. ازجمله مهم‌‌ترين دانش‌‌هاي سنتي در مناطق موردمطالعه مي‌توان به جمع‌آوري صمغ درختان بنه، برداشت ميوه بلوط ايراني براي تهيه نان محلي (كلگ) و تغذيه دام، جمع‌آوري ميوه درختان جنگلي براي مصارف خوراكي، استفاده از جفت بلوط و كاربرد چوب درختان مختلف جنگلي براي مصارف متفاوت مانند هيزم براي سوخت، تهيه ابزار و وسايل سنتي مانند دسته تبر و كشك‌‌ساب با استفاده از چوب بادام، ساخت سبد نگهداري مرغ و خروس با تركه‌‌هاي بادام و ساخت سه‌‌پايه نگهدارنده مشك از چوب صنوبر اشاره كرد. نتايج اين پژوهش ضمن تأييد غناي دانش‌‌هاي سنتي در سامان‌‌هاي عرفي مورد مطالعه به جنبه تخريبي برخي برداشت‌هاي سنتي تأكيد دارد.