تأثير عوامل ژئوپليتيك (سياسي، اقتصادي، فرهنگي و نظامي) سواحل مكران در حوزه درياي عمان بر تدوين راهبرد دفاعي جمهوري اسلامي ايران

حوزه‌ درياي عمان و كشورهاي پيراموني آن مشتمل بر ايران، پاكستان، عمان و امارات متحده عربي كه به‌عنوان بخشي از حوزه‌ ژئواستراتژيك اقيانوس هند محسوب مي‌شود، يك محيط نسبتاً ناشناخته و مغفول در ابعاد مختلف ازجمله عوامل ژئوپليتيك سياسي، اقتصادي، فرهنگي و نظامي مرتبط با مسائل دفاعي است كه در اين راستا ضرورت اتخاذ راهبرد دفاعي در حوزه‌ي درياي عمان براي كشور به‌منظور تأمين منافع ملي، اجتناب‌ناپذير است. از طرفي تدوين راهبرد دفاعي مطلوب نيز مستلزم شناخت دقيق عوامل ژئوپليتيكي اين حوزه به‌ويژه درزمينه عوامل ژئوپليتيك مزبور و توجه به تأثير آن‌ها بر راهبرد دفاعي كشور و روابط با ساير بازيگران در اين حوزه مي باشد. بنابراين در پژوهش حاضر تلاش گرديده است تا با استفاده از روش تحقيق توصيفي تحليلي و به‌صورت كاربردي پس از انجام مطالعات نظري و محيط‌شناسي سواحل جنوب شرق ايران و سواحل كشورهاي حوزه‌ي درياي عمان، عوامل ژئوپليتيك سياسي، اقتصادي، فرهنگي و نظامي مؤثر بر تدوين راهبرد دفاعي جمهوري اسلامي ايران شناسايي و در ادامه ضمن مشاوره با برخي از افراد خبره مرتبط با موضوع و اخذ نظر آنان، پرسشنامه‌اي در قالب 19 سؤال بسته و يك سؤال باز تنظيم و طراحي گرديد، سپس پرسشنامه تحقيق در بين افراد خبره و صاحب‌نظر جامعه نمونه آماري كه 34 نفر برآورد گرديده بود به‌صورت تمام شمار توزيع و پس از جمع‌آوري و اخذ نظر آنان با استفاده از روش‌هاي كمي آماري، اقدام به تجزيه‌وتحليل داده‌ها و نهايتاً نسبت به جمع بندي و ارزيابي سؤال تحقيق پرداخته‌شده ‌است. در نتيجه‌گيري و در پاسخ به سؤال تحقيق، مؤثرترين عوامل ژئوپليتيك‌ سياسي، اقتصادي، فرهنگي و نظامي سواحل جنوب شرق كشور در حوزه درياي عمان كه در تدوين راهبرد دفاعي جمهوري اسلامي ايران تأثير دارند، برحسب اولويت ميانگين و وزن آن ها در قالب 17 عامل مؤثر ژئوپليتيك سياسي، اقتصادي، فرهنگي و نظامي تعيين گرديده اند.