عوامل خطر شكست درمان سل در استان سيستان و بلوچستان (منطقه پرخطر ايران)

Risk factors of tuberculosis treatment failure in South-East of Iran

زمينه و هدف : شكست درمان سل يكي از مشكلات اساسي نظام سلامت در كشورهاي در حال توسعه است. شناسايي زودهنگام بيماران براي پيشگيري از رخداد پيامدهاي نامطلوب و تحميل هزينه‌هاي زياد ضروري است. اين مطالعه به منظور شناسايي و تعيين عوامل موثر در شكست درمان بيماري سل در استان سيستان و بلوچستان (منطقه پرخطر ايران) انجام شد. روش بررسي : اين مطالعه مورد - شاهدي روي 52 بيمار مسلول كه تحت درمان شش ماهه قرار گرفته بودند؛ انجام شد. بيماران با شكست درمان به عنوان گروه مورد و بيماران با اسمير خلط منفي، به عنوان گروه شاهد وارد مطالعه شدند. اطلاعات دموگرافيك، باليني و پيامدهاي درمان از پرونده بيماران در سه شهرستان زابل، زهك و هيرمند از مناطق سيستان گردآوري شد. براي تعيين پيش‌بيني كنندگي شكست درمان از تحليل چندمتغيره رگرسيون لجستيك دوحالته استفاده شد. يافته‌ها : عوامل خطر مستقل براي شكست درمان شامل سابقه خانوادگي بيماري سل (CI95%: 1-12.56, OR=3.55, P=0.04)، مصرف سيگار (CI95%: 1.58-51.21, OR=9, P=0.01)، مصرف مواد مخدر قبل يا در طول دوره درمان (CI95%: 5.28-123.91, OR=25.6, P=0.0001) و وزن پايين بدن (CI95%: 1.05-12.6, OR=3.65, P=0.04) بود. نتيجه‌گيري : سابقه خانوادگي ابتلا به سل، كاهش وزن در طول دوره درمان و اعتياد به مواد مخدر و سيگار از جمله موارد پيش‌بيني كننده مهم شكست درمان سل است.

Background and Objective: Failure of tuberculosis (TB) treatment is a major problem of health systems in developing countries. This study was done to identify the Risk factors of tuberculosis treatment failure in the Sistan and Bulochestan province, the high risk region in South-East of Iran. Methods: This case – control study was carried out on 52 tuberculosis patients (smear -positive and category- I therapy) treated during six months period. Patients with treatment failure were considered as cases and patients with negative smear after 6 months of treatment with anti-tuberculosis (TB) medicines were considered as control group. Demographic, clinical and treatment outcomes were recorded for each patient. The multivariate logistic regression was performed to determine the predictors of treatment failure. Results: Family history of tuberculosis (95% CI: 1-12.56, OR=3.55, P=0.04,), smoking (95% CI:1.58-51.21, OR=9, P=0.01), drug addiction before or during the treatment period (95% CI: 5.28-123.91, OR=25.6, P=0.0001) and low body weight (95% CI:1.05-12.6, OR=3.65, P=0.04) were risk factors for treatment failure. Conclusion: Family history of tuberculosis, weight loss during treatment, smoking and drug addiction, were considered as risk factors for treatment failure in National Tuberculosis Control Programme (NTCP) in south-east of Iran.