الگوي اپيدميولوژيكي سل خارج ريوي در استان مازندران (90-1380)

Epidemiological pattern of extra-pulmonary tuberculosis in Mazandaran Province, Iran (2001-11)

زمينه و هدف : با توجه به روند افزايشي بروز سل خارج ريوي در ايران؛ اين مطالعه به منظور تعيين الگوي اپيدميولوژيكي اين بيماري در استان مازندران انجام شد. روش بررسي : اين مطالعه توصيفي – تحليلي روي پرونده 3313 فرد مبتلا به سل در شهرهاي مختلف استان مازندران طي سال‌هاي 1380 لغايت 1390 انجام شد. ابزار جمع‌آوري اطلاعات چك‌ليستي بود كه با توجه به متغيرهاي سن، جنس، سال ابتلا، منطقه سكونت و عضو مبتلا تنظيم گرديد. يافته‌ها : 843 نفر (25.4%) مبتلا به سل خارج ريوي بودند. ميزان بروز سل خارج ريوي به ازاي هر واحد افزايش در سال، 4 درصد افزايش نشان داد (P<0.05). ميانگين سن (20.6±42.8) مبتلايان به سل خارج ريوي به‌طور معني‌داري كمتر از مبتلايان به سل ريوي (21.2±48.7) بود (P<0.05). همچنين ابتلا زنان به سل خارج ريوي به‌طور معني‌داري بيشتر از مردان (P<0.05) و شانس ابتلا آنها به اين نوع از سل 1.7 برابر مردان بود. عمده‌ترين عضو مبتلا به سل خارج ريوي، غدد لنفاوي (33%) ، پلور (18.9%) و استخوان (17.7%) بود. نتيجه‌گيري : روند بروز سل خارج ريوي طي سال‌هاي 1380 لغايت 1390 سير صعودي داشت و شايع‌ترين عضو مبتلا به سل خارج ريوي غده‌لنفاوي بود.

Background and Objective: Due to the increase of incidence of extrapulmonary tuberculosis in Iran, This study was conducted to determine the epidemiological pattern of extrapulmonary tuberculosis in the Mazandaran province, northern Iran. Methods: This descriptive-analytic study was carried out on medical record of 3313 tuberculosis patients in Mazandaran province, northern Iran during 2001-11. Age, gender, affected year, area and affected organ were gathered for each patient. Results: 843 (25.4%) of subjects were diagnosed with extrapulmonary tuberculosis. The incidence of extrapulmonary tuberculosis increased by 4% for every unit increase in incidence year (P<0.05). The mean age of patients with extrapulmonary tuberculosis was significantly less than patients with pulmonary tuberculosis (42.8±20.6 years vs. 48.7±21.2, P<0.05). Extrapulmonary tuberculosis was significantly higher in women (P<0.05). The chance of extrapulmonary tuberculosis in women was 1.7 times of men. Lymph node (33%) was the most common affected organ followed by pleura (18.9%) and bone (17.7%). Conclusion: The trend of incidence of extrapulmonary tuberculosis was ascending during 2001 to 2011. The most affected organ in extra pulmonary tuberculosis was lymph nodes.