انواع ادبيات داستاني

در ايران، خلاف دنياي غرب، ما از داستان شروع كرده و به رمان رسيده‌ايم؛ بنابراين، رمان سابقه چنداني در ادبيات ايران ندارد. با اين حال، در طول عمر كوتاه آن، آثار شاخص و قابل توجهي منتشر شده است. پس از انقلاب رمان‌نويسي و داستان كوتاه نيز شتاب بيشتري به خود گرفت. با پيروزي انقلاب اسلامي، ادبيات با موضوعي روبه‌رو شد كه نمي‌توانست در برابر آن سكوت كند. انقلاب مسائل عميق و فراگيري را در خود داشت؛ بنابراين لازم بود كه نويسندگان خاص خود را تربيت كند و از رهگذر اين حوادث اجتماعي، رمان‌هاي خوبي منتشر شد؛ تا جايي كه دهه 1370 تا اواسط دهه 1380 درخشان‌ترين دوره‌ رمان و داستان‌نويسي در ايران پس از انقلاب بوده است؛ دوره‌اي كه تلاش‌هاي دهه 1360 در آن به بار نشست. با اين حال، از اواسط دهه 1380 و به‌ويژه از ابتداي دهه 1390 ادبيات داستاني ديگر شتاب سابق را ندارد. بسياري از نويسندگان شاخص حوزه انقلاب، دفاع‌مقدس و حتي اجتماعي‌نويس‌ها كمتر دست به قلم برده‌اند و در آثار خلق‌شده در اين سال‌ها نيز رمان دندان‌گيري ديده نمي‌شود. معرفي نشدن اثر ادبي برگزيده در دوره‌هاي متعدد جايزه كتاب سال و جايزه جلال آل‌احمد در اين سال‌ها خود گواه اين ادعاست. در كنار اين سكوت نسبي نويسندگان شاخص دهه‌هاي 70 و 80، جوان‌گرايي البته در ادبيات داستاني دهه 1390 رشد يافته و آثار خوبي از نويسندگان جوان در اين سال‌ها منتشر شده است. با اين حال، منتقدان بر اين باورند كه در دهه 1390 ما با توليد انبوه اما ضعيف آثار ادبيات داستاني روبه‌رو هستيم.