اثر كاربرد فسفر و زغال زيستي بر فراهمي فسفر، رشد و عملكرد سورگوم تلقيح شده با باكتري‌ حل‌كننده فسفات

به دليل آهكي بودن خاك‌هاي كشور ما، فراهمي فسفر براي گياهان پائين است. به‌منظور بررسي اثرات كاربرد ريزجانداران خاك و زغال زيستي بر فراهمي فسفر، رشد و عملكرد سورگوم و برخي خصوصيات شيميايي خاك، يك آزمايش گلداني به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي انجام شد. در اين تحقيق اثرات دو تيمار تلقيح و عدم تلقيح باكتري حل‌كننده فسفات و دو تيمار مصرف زغال زيستي (صفر و 5/1 درصد وزني) بر چهار سطح صفر، 25، 50 و 75 ميلي گرم بر كيلوگرم P2O5 از منبع سوپر فسفات تريپل، در سه تكرار، مطالعه گرديد. نتايج نشان داد كه تلقيح باكتري حل‌كننده فسفات و كاربرد زغال زيستي اثر افزايشي معني‌داري بر حجم ريشه، عملكرد تر و خشك ريشه، وزن تر علوفه و جذب فسفر، نيتروژن و پتاسيم داشت. مصرف فسفر از طريق افزايش ارتفاع و قطر ساقه‌ها موجب افزايش معني‌دار وزن علوفه گرديد. كاربرد فسفر همچنين شوري خاك را افزايش و كربن آلي خاك را كاهش داد اما تلقيح باكتريايي مقدار كربن آلي را افزايش و شوري خاك را كاهش داد. كاربرد زغال زيستي نيز ميزان كربن آلي و شوري خاك را افزايش داد اما هيچكدام تأثير معني‌داري بر اسيديته خاك نداشتند. داده‌ها نشان دادند كه هر چند كاربرد منفرد زغال زيستي و يا باكتري تأثير معني‌داري بر افزايش جذب فسفر داشتند اما كاربرد توام زغال زيستي با فسفر، باكتري با فسفر و همچنين كاربرد توام هر سه با هم از طريق افزايش بيش‌تر جذب فسفر موجب افزايش عملكرد سورگوم شدند به عبارت ديگر زغال زيستي يا باكتري تأثير مثبتي بر اثر بخشي مصرف فسفر داشتند به طوري كه بيش‌ترين ارتفاع بوته‌، علوفه تر و خشك و بيش‌ترين جذب كل فسفر، نيتروژن، پتاسيم و روي از كاربرد توام باكتري حل‌كننده فسفات و زغال زيستي و مصرف 50 ميلي‌گرم P2O5 به ازا هر كيلوگرم خاك حاصل گرديد.