بررسي آكوستيكي نغمات بالقوه و بالفعل ني با تأملي بر امكان افزايش نغمات بالقوه

ني هفت بند تنها ساز بادي موسيقي دستگاهي ايران است كه از لحاظ آكوستيكي ساختمان بسيار ساده و طبيعي دارد. اين ساز با بستر موسيقي دستگاهي ايران انطباق دارد، ولي توليد تمام نغمه ‌هاي بالقوۀ اين بستر با مشكلاتي همراه است. نبود برخي از نغمات بالفعل از جمله نغمۀ «سي» در صداي بم ني، مانع از وصل صداي بم به اوج و يكپارچگي اين دو صدا شده است. همچنين در اجراي برخي از مداليته‌ ها، گوشه‌ هاي آغازين دستگاه ‌ها و آوازها مثل درآمد كه بر اساس روال منطقي و آكوستيكي بايستي در منطقۀ صوتي بم اجرا شوند، عملي نيست و به‌ناچار در منطقۀ صوتي غيث اجرا مي ‌شوند. ايجاد سوراخ‌ هاي بيشتر با استفاده از تكنولوژي ‌هاي موجود در صنعتِ ساخت سازهاي بادي مي‌ تواند راهكار مناسبي براي بهينه ‌سازي نغمات اين ساز و رفع مشكلات گفته‌شده باشد. در اين مقاله ساختمان آكوستيكي ني از جنبۀ تعداد نغمه ‌هاي بالقوه و بالفعل بررسي و در ادامه نيز طرحي براي افزايش نغمات و وصل صداي بم به اوج ارائه شده است. اين پژوهش براساس تجربيات نوازندگان و تحقيقات ميداني از برخي اساتيد و سازندگان حال‌ حاضر ني صورت گرفته است. افزايش نغمات بالفعل با بهره گيري از راهكارهاي صنعتي مي ‌تواند منجر به پيوستگي صداي بم به صداي اوج و افزايش گسترۀ صوتي اين ساز شود.