تحليل تفسيري انديشه آيه در گفتمان قرآن

انديشه‌ورزي درباره اعجاز قرآن در گستره تاريخ انديشه اسلامي، گفتماني حول قرآن فراهم آورده است. در اينكه اين گفتمان، چه نسبتي با خود گفتمان قرآن دارد؟ و آيا اين گفتمان ادامه و بسط گفتمان قرآني است يا از گفتمان قرآني فاصله گرفته است؟ برخي تصور مي‌كنند تفاوت مورد بحث فقط در سطوح ظاهري و در تفاوت‌هاي مفهومي و واژگاني است و »آيه « و »معجزه « به يك‌معنا و مدعا اشارت دارند. اما تحليل و مقايسه مختصات دو گفتمان مذكور نشان مي‌دهد حضور مسلط مفهوم آيه در قرآن و سيطره مفهوم معجزه در گفتمان پساقرآني را نمي‌توان به تفاوت دو واژه مترادف فروكاست. تفاوت و تحول ميان انديشه قرآني و پساقرآني در باب اعجاز قرآن در حد تفاوت گفتماني است. در جهان‌نگري قرآني همه هستي حتي رخدادهاي اعجازآميز، آيه و نمود پروردگارست؛ اما گفتمان پساقرآني، گفتماني جدلي كلامي است كه اين شاخصه ممتاز آيت‌انديشي قرآن را نمايندگي نمي‌كند. آيات در گفتمان قرآني، كاركردي توحيدي دارند اما معجزات در گفتمان پساقرآني، كاركردشان اثبات صدق نبي است و اين، چرخشِ مهم و معناداري است.