بازخواني تفسيري جزيه اهل‌كتاب در آيه 29 توبه

ديدگاه مشهور ميان فقها در مورد مواجهه با اهل‌كتاب آن است كه اهل‌كتاب در صورت اسلام نياوردن، بايد به مسلمانان جزيه بپردازند و در غير اين صورت، مسلمانان موظف به قتال با ايشان است. از عمده‌ترين مستندهاي اين مسئله، آيۀ 29 سوره توبه است. اين مقاله به بررسي تفسيري اين آيه از جهت موضوع و حكم مي‌پردازد و نشان مي‌دهد كه بر اساس ساير آياتي كه در مورد اهل‌كتاب در قرآن وجود دارد، ويژگي‌هاي اهل‌كتابِ مذكور در آيۀ جزيه شامل همه اهل‌كتاب نيست و در ضمن با توجه به احكامي از قبيل »اعراض « و »صفح « نسبت به اهل‌كتاب در ساير آيات، حكم قتال با آنان مربوط به همه شرايط نيست. بنابراين جزيه در مورد دسته‌اي از اهل‌كتاب و در شرايط معيني مطرح مي‌شود، نه در مورد عموم ايشان و در مطلق شرايط.