موطن اخذ ميثاق در آيات 172 و 173 سوره اعراف از منظر علامه طباطبايي و آيت‌الله جوادي‌آملي

آيات 172 و 173 اعراف مشهور به آيات ميثاق از پيچيده‌ترين آياتِ قرآني به‌لحاظ تفسيري است. يكي از مباحث اصلي در تفسير اين آيات بحث موطن أخذ ميثاق است؛ به اين معنا كه، اين ميثاق الهي كه مفاد آن ربوبيّت الهي و عبوديّت انسان است در كجا بسته شده و صحنه‌اي كه پرسش »أ لَسْتُ بِرَ بِّكُمْ « و پاسخ »بَلي « در آن رخ نموده در كجاست؟ مفسران از ديرباز نظرهاي متفاوتي درباره موطن أخذ ميثاق در اين آيات ابراز داشته‌اند؛ از جمله علامه طباطبايي عالم ملكوت را موطن أخذ ميثاق مي‌داند اما آيت‌الله جوادي‌آملي اين نظر را نقد و ردّ نموده و موطن فطرت را موطن أخذ ميثاق دانسته است. اين مقاله در پي آن است كه، پس از تقرير نظر اين دو مفسر، نشان دهد: قول ملكوتي‌بودن أخذ ميثاق با مباني قرآني و برهاني سازگارترست و ديگر آنكه تمام مواطني كه براي أخذ ميثاق از سوي مفسّران صورت‌بندي شده است به دو موطن ملك و ملكوت قابل ارجاع است.