حذف اركان جمله در كتاب « صحيفۀ شاهي» با اشاره‌هايي به متون مربوط به بخش مشايخ و اهل يقين، زهّاد و صلحا و ساير بخش‌ها

Elimination of the Elements of the Sentense in Sahife-ye-Shahi Book

زبان همواره در مسير اختصار پيش مي رود؛ يعني مي كوشد با به كارگيري كم­ترين تعداد واژه مقصودش را منتقل كند. پيامد اين فرايند اتّفاقاتي است نظير حذف اجزاي جمله. شاعران و نويسندگان،گاهي به جهت مختصر­ساختن كلام و البته رعايت اصول بلاغت و دقايق و ظرايف نحوي در سروده ­ها و نوشته هاي خود، برخي از اجزاي كلام را حذف كرده‌اند كه اين فرايند(حذف) علاوه بر رعايت اصول نحوي زبان به عنوان يك عامل هنرمندانه و اثرگذار در انتقال مفهوم به مخاطب، سبب كنكاش و تكاپوي ذهني وي در دريافتن بخش محذوف نيز مي شود. مقالۀ حاضر به مبحث حذف و بررسي قراين آن در كتاب «منشآت صحيفۀ شاهي»، اثر ملا حسين واعظ كاشفي سبزواري مي‌پردازد. صحيفۀ شاهي از آثار فخيم عهد تيموري است. با توجّه به اين مطلب كه يكي از اختصاصات سبكي دورۀ تيموري، حذف اركان جمله، خاصّه حذف فعل است و اين ويژگي سبكي و نوشتاري هم در آثار اكثر نويسندگان و منشآت ­نويسان اين دوره ديده مي شود، اين خصيصه در اثر مذكور مورد بررسي قرار گرفته و نمونه ­هايي از آن ذكر گرديده است. اين گفتار به روش توصيفي- تحليلي، زير ­مجموعۀ روش كتابخانه­ اي انجام پذيرفته است.

Language always goes forward the brevity way, which means trying to convey its intentions by using the least number of words.The consequence of this process is contingencies such as deletion of sentence components. Poets and writers sometimes omitted some of the components of the word in order to summarize the word and, of course, to observe the principles of rhetoric, punctilios and syntactic subtleties in their poems and writings. This process (deletion), not only observe the syntactic principles of language as an artistic and influential factor in conveying the concept to the audience, but also leads to contemplation and mental activity to find out the excluded part.The present article deals with the issue of removing and reviewing its proofs in the book "Monshaat Sahife Shahi" by Mollahossin Sabzevari. Sahife Shahi is one of great works of the Timurid era. Considering that one of the stylistic features of the Timurid era is the elimination of the elements of the sentence, especially removed the verb, and this stylistic and written feature is also found in the works of most writers and writers of compositions of this period. This feature has been studied in this work and some examples have been cited.