بررسي تطبيقي انديشه‌هاي عرفاني مولانا و قونوي درباره انسان كامل با تكيه بر مثنوي و فكوك

A Comparative Study of Rumi's and Rumi's Mystical Thoughts on the Complete Man relying on Masnavi and Foucault

انسان، خليفه خداوند بر روي زمين است و مهمترين شاخصه وجودي او، حركت به سمت كمال است. توجه به انسان كامل و شناخت آن، از موضوعاتي است كه از قديم مورد توجه اديان و مذاهب مختلف بوده‌است. انسان كامل در عرفان، مانند آيينه‌اي است كه داراي دو چهره است: در يك چهرۀ آن اسماء و صفات الهي تجلي مي‌كند و حق سبحانه خود را در آن مشاهده مي‌كند و در چهرۀ ديگرِ آن، عالم هستي را با تمام اوصاف و كمالات وجودي نشان مي‌دهد. چنين انساني در عالم عرفان، خود عالَمي است (عالم صغير) و مجموع جهان، انسان كبير است و ميان اين دو، هماهنگي وجود دارد. قونوي و مولانا از شگفتي‌هاي تبارانساني هستند كه آراء و انديشه‌هاي عرفاني آن‌ها در كتب فكوك و مثنوي، همانند خورشيدي درخشان در آسمان معارف انساني مي‌درخشد. آنچه مسلم است اين دو عارف بزرگ با يكديگر ملاقات كرده و در ارتباط بوده‌اند. در پژوهش حاضر با استفاده از محوريت مباحث مطرح شده در باب انسان كامل، در انديشه عرفاني قونوي و مولانا به تشريح و تبيين افكار اين دو عارف والا مقام پرداخته و اشتراكات و افتراقات انديشه عرفاني آنان بررسي شده‌است.

Human is the god’s caliph on earth and moving toward perfection is the most important feature of him. Attention to the perfect man and its recognition is one of the subjects that have considered by various religions. The perfect man in mysticism is like a mirror that has two faces: divine names and attributes manifest on one of the faces and the infallible god observes itself on it and on the other face displays the universe with all descriptions and perfections. this human in the world of mysticism is a universe itself (minor universe) and the whole universe is the major human and there is a coordination between the two of them. Qunawi and Molana are the amazements of human descent whose mystical thoughts and ideas in the books of Fukuk and Masnavi glitter like a shining sun in the sky of human cognitions. These two great mystics have met and connected to each other obviously. In this research, the thoughts of these two great mystic are explained by using the discussed subjects about perfect man in the mystical thoughts of Qunawi and Molana, and their commonalities and differences in their mystical thought.