پاسخ عملكرد، اجزاي عملكرد و پروتئين دانه ارقام زمستانه و نيمه زمستانه گندم به تراكم هاي مختلف بذر

Response of yield, yield components and grain protein of winter and intermediate wheat cultivars to different seed densities

به منظور بررسي واكنش عملكرد، اجزاي عملكرد و پروتئين دانه ارقام زمستانه و نيمهزمستانه گندم به تراكم مختلف بذر، آزمايشي به صورت اسپيليت پلات در قالب طرح پايه بلوكهاي كامل تصادفي در چهار تكرار در مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي استان مركزي در سال زراعي 95-1394 اجرا شد. رقم در 4 سطح (ميهن، اروم، زارع و حيدري) به عنوان عامل اصلي و ميزان بذر در 4 سطح (450 ،550 ،650 و750 بذر در متر مربع) به عنوان عامل فرعي در نظر گرفته شدند. نتايج نشان داد كه بيشترين تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، شاخص برداشت و شاخص تلاش و بازآوري به ترتيب از ارقام ميهن و اروم حاصل شد. با افزايش تراكم از 550 بذر در متر مربع، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، شاخص برداشت، شاخص تلاش و بازآوري و عملكرد دانه كاهش يافت. در تراكم هاي بذر450 ،550 و650 بذر در متر مربع، عملكرد رقم ميهن بيشتر از ارقام ديگر بود. بيشترين عملكرد دانه ( 5/9110 كيلوگرم در هكتار) از رقم ميهن با تراكم 550 بوته در متر مربع حاصل شد. بيشترين درصد پروتئين دانه از رقم زارع و ميزان 550 بذر در متر مربع و رقم حيدري با ميزان 450 بذر در مترمربع بدست آمد. نتايج كلي تحقيق نشان داد كه با كشت ارقام ميهن و اروم با تراكم 550 بذر در متر مربع و ارقام زارع و حيدري با تراكم 450 بذر در متر مربع ميتوان به عملكرد مطلوب دست يافت.

In order to investigate response of yield, yield components and grain protein of winter and intermediate wheat cultivars to different seed densities, an experiment was done as split plot based on complete randomized blocks design with four replicates in the Agriculture and Natural Resources Research Center of Markazi province, Iran in 2015-2016. Experimental factors were included four wheat cultivars (Mihan, Oroum, Zarea and Heidari) as main factor and four seed amounts consumption 450,550,650 and 750 seed /m2. The results showed that maximum of number of seed per spike, 1000 grain Weight, harvest index and productivity index was belonged to Mihan and Oroum cultivars, respectively. Increasing of plant density from 550 seed /m2 was decreased the number of seed per spike, 1000 grain Weight, harvest index, productivity index and grain yield. The grain yield of Mihan cultivar in seed density of 450, 550 and 650 seed/m2 was more than other cultivars. Maximum of grain yield (9110.5 kg/ha) was recorded for Mihan cultivar with seed density 550 seed /m2. The highest grain protein was obtained from Zarea cultivar with seed density 550 seed /m2 and Heidari cultivar with seed density 450 seed /m2. In general, the current results showed that, in Mihan and Oroum cultivars with seed density 550 seed /m2 and Zarea and Heidari cultivars with seed density 450 seed /m2 can attended to optimum yield.