مقايسه تأثير روشهاي مختلف آبياري بر ميزان توزيع مجدد ماده خشك و روند رشد دانه ژنوتيپهاي ذرت در فصول بهار و تابستان

Comparison the effect of different irrigation regimes on redistribution amounts of dry matter and trend of corn genotypes seed growth in spring and summer seasons

اين تحقيق جهت بررسي اثر روشهاي آبياري بر توزيع مجدد مواد ذخيرهاي، فتوسنتز جاري و رابطه آن با عملكرد ژنوتيپهاي ذرت دانهايي طبق آزمايش كرت خردشده در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي با سه تكرار طي سالهاي زراعي 94-93 و 95-94 در دو فصل بهار و تابستان اجرا شد. عامل اصلي شامل چهار روش آبياري مختلف و عامل فرعي رقم در 3 سطح، سينگل كراس 704 ،سينگل كراس 701 كارون و سينگل كراس 616 مبين بود. نتايج تجزيه واريانس نشان داد در كشت بهاره و تابستانه، اثر روشهاي مختلف آبياري و هيبريد بر صفات ميزان توزيع مجدد ماده خشك، وزن ماده خشك حاصل از فتوسنتز جاري و سهم فتوسنتز جاري در عملكرد دانه معنيدار بود. نتايج مقايسه ميانگينها نشان داد تيمار I2 آبياري يك جويچه در ميان طي مراحل 4 تا 12 برگي و 12 برگي تا ظهور ابريشم بلال و آبياري مرسوم از ظهور ابريشم بلال تا رسيدگي كمترين ميزان توزيع مجدد ماده خشك، سهم توزيع مجدد در عملكرد دانه، وزن ماده خشك حاصل از فتوسنتز جاري و سهم فتوسنتز جاري در عملكرد دانه را داشت و بيشترين كاهش را در صفات اندازهگيري شده (به جز سهم توزيع مجدد در عملكرد دانه) نسبت به تيمار I1 يا شاهد (آبياري مرسوم) به خود اختصاص داد، لذا اجراي كم آبياري در مراحل ابتدايي و مياني رشد (چهار برگي تا ظهور ابريشم بلال) توصيه نميشود. نتايج مقايسه كشت بهاره و تابستانه بيانگر تفاوت معنيدار در صفات اندازهگيري شده بود. در ميان تيمارهاي كم آبياري را در در مقايسه با ساير تيمارهاي كمآبياري (I3 و I4 (دارا بود. همچنين هيبريد I2 كمترين سرعت پرشدن دانه تيمار 704 داراي بالاترين سرعت روند پر شدن دانه در مقايسه با ساير ژنوتيپها بود كه بيانگر انطباق بيشتر اين هيبريد با شرايط محدوديت منابع آب ميباشد. اعمال كم آبياري در تيمار I3) آبياري يك در ميان جويچه در مرحله 12 برگي تا ظهور ابريشم بلال) كمترين كاهش را در صفات اندازه گيري شده (به جز صفت سهم توزيع مجدد در عملكرد دانه) نسبت به آبياري مرسوم داشت، لذا قابل توصيه به كشاورزان در شرايط كم آبي است.

This research was conducted to assessment the effect of different irrigation regimes on redistribution of assimilate production, Current Photosynthesis production and their relation with corn hybrids according combined split plot analysis experiment based on randomized complete block design with three replications (Was done in spring and summer season separately) during 2014-15 and 2016-17. The main factor consisted of four different irrigation regimes and a sub factor including three corn genotypes (S.C 704, S.C 701 and S.C 616). According to results of variance analysis, the effect of several irrigation regimes and hybrids on dry Matter redistribution, dry Matter weight from current photosynthesis, contribution of redistribution and current photosynthesis in economic yield was significant in spring and summer season planting. The results of the mean comparison indicated that the I2 treatment (Alternate furrow irrigation along the stages of 4-12 leaf and 12 leaf till the emergence of silk and conventional irrigation along the emergence of silk till to rippening) had lowest amount of dry Matter redistribution, Dry Matter weight from current photosynthesis, redistribution contribution and Current Photosynthesis in Economic Yield Also had the highest percentage reduction in the measured traits than I1 (conventional irrigation in all growth stages). Therefore deficit irrigation in the early and middle growth stages (4 leaves until the silk emergence) is not recommended. Comparison of spring and summer planting showed a significant difference in all evaluated traits (Instead net assimilation rate) at 1% probability level. Between deficits irrigation treatments, I2 had lowest grain filing rate in compare to another treatments. Also hybrids S.C 704 had highest amount of grain filling rate than to other genotypes that indicate more consistent of mentioned hybrid with water resource constraints. Deficit irrigation in I3 treatment (Alternate furrow irrigation in the 12 leaf stage until the silk emergence) had lowest decrease in measured traits (Instead contribution redistribution in seed yield) compared with normal irrigation treatments so it can be advisable to producers in limited situation.