تحليل فراواني دومتغيره‌ي سيلاب با تابع كاپولاي ارشميدسي (گامبل هوگارد)

سيلاب پديده‌ي چندمتغيره و پيچيده‌يي با ماهيتي تصادفي است. در روش‌هاي مرسوم تحليل فراواني سيلاب، تنها متغير آب‌دهي اوج سيلاب به‌كار گرفته مي‌شود و فرض مي‌شود كه اين متغير از تابع‌هاي توزيع سنجه‌ي خاصي تبعيت مي‌كند. در مقابل تابع‌هاي كاپولا مي‌تواند  توزيع‌هاي حاشيه‌يي يك‌‌متغيره‌ي مختلف را بپيوندد و توزيع‌هاي چندمتغيره بسازد. در اين مقاله تحليل‌هاي توأم متغيرهاي سيلاب تابع‌هاي مفصل كه محدوديت پراكندگي‌هاي تك‌‌‌متغيره‌ي رده‌ي يك را ندارد انجام شده است. توزيع احتمال و دوره‌ي بازگشت توأم متغيرهاي آب‌دهي اوج و حجم سيلاب در آبخيز آجي‌ چاي در استان آذربايجان شرقي با تابع كاپولا گامبلهوگارد براي مدل‌سازي رياضي دومتغيره بررسي شد. نتايج نشان داد كه به‌كاربردن تابع‌هاي مفصل تابع‌هاي توزيع تجمعي شرطي و دوره‌هاي بازگشت توأم متغيرهاي سيلاب با دقت بسيار خوبي با متوسط ضريب نشساتكليف 0/745 و ريشه‌ي ميانگين ‌مربع ‌خطاي 0/56 برآورد مي‌شود. نتيجه‌ي مقايسه‌ي اندازه‌هاي آب‌دهي اوج و حجم به‌دست‌آمده از تحليل دومتغيره با تحليل يك‌‌متغيره با دوره‌ي بازگشت يكسان 100 سال براي همه‌ي ايستگاه‌ها كم‌تر برآورد شد، كه متأثر از درنظر گرفتن اثر و برهم‌كنش دو متغير آب‌دهي و حجم است. اين اندازه‌ها در ايستگاه آخولا به‌ترتيب 230 و 300/75 مترمكعب‌بر‌ثانيه و گوياي آن بود كه به‌كاربردن كاپولا موجب اقتصادي‌شدن اجراي طرح‌ها و كاهش خطرپذيري آن‌ها مي‌شود.