تأثير كاربرد مواد آلي بر برخي ويژگي هاي فيزيكي خاك در شرايط شور

شور و سديمي‌شدن خاك از عامل‌هاي مهم تخريب اراضي به ­ويژه در مناطق خشك و نيمه ­خشك محسوب مي‌گردد كه اگر به آن توجه نشود منجر به فرسايش گشته و تهديدي براي پايداري خاك در عرصه هاي مختلف آبخيزها محسوب مي شود. در اين پژوهش، تأثير كاربرد مواد آلي بر برخي ويژگي هاي فيزيكي خاك در شرايط آبياري با شوري هاي مختلف آب به صورت فاكتوريل در قالب طرح آماري كاملاٌ ‌تصادفي در سه تكرار به مدت يك سال بررسي گرديد. عامل­ها شامل دو سطح شوري آب آبياري با هدايت الكتريكي 7 و 14 دسي زيمنس بر متر، دو بافت خاك شني لومي و رسي لومي و چهار نوع ماده آلي شامل ضايعات شيرين بيان، ليمو ترش، كود مرغي و كود گوسفندي بودند. نتايج نشان دادند كه مواد آلي تأثير معني داري بر حفظ رطوبت و كاهش تبخير از سطح خاك (P 0.01) و كاهش جرم مخصوص ظاهري خاك (P 0.05) داشت. درصد رطوبت وزني خاك داراي بافت شني لومي در تيمارهاي مواد آلي به ترتيب 25%، %20، 15% و 15% نسبت به تيمار شاهد افزايش يافت. بين تيمارهاي بررسي شده، كمترين تبخير از ستون خاك در تيمار شيرين ­بيان به­مقدار 39/99 سانتي­متر بود كه نسبت به مقدار تبخير از سطح خاك در تيمار شاهد (43/26 سانتي­متر)، به ميزان 8% كاهش نشان داد كه اين كاهش، از نظر آماري در سطح 5 % با آزمون دانكن معني دار بود. نتايج همچنين بيانگر تأثير معني­دار بافت خاك بر مقدار رطوبت در عمق ستون خاك هستند. با توجه به نقش برجسته تيمار شيرين بيان در كاهش تبخير از سطح و حفظ رطوبت خاك پيشنهاد مي­شود بررسي­هاي تكميلي در خصوص امكان كاربرد نتايج در برنامه ­هاي حفاظت آب و خاك، به ويژه در اراضي شيب­دار انجام شود.