اتفاق بديع

آفرينش ادبي يكي از نقش‌هاي برجسته زبان است و صنعت‌هاي بديعي و زيبايي‌هاي زبان از اين رهگذر خلق مي‌شود. علم بديع، علم آرايش كلام است و راز و رمز شيوايي و گيرايي سخن در گرو صنايع بديعي است. شعر و زبان هنري در فارسي برآيند ادراك عميق و احساس و انديشه لطيف سخنوران توانايي است كه با رويكرد زيبايي‌شناسي براي التذاذ ادبي خلق مي‌شود و حافظه ادبي هر ايراني از مشرب ذوق هنري سخنوران زيبابين و زيبانويس سيراب مي‌شود. بي‌ترديد، زبان فارسي را جذابيت و شيريني از اينجا ناشي مي‌شود. هدف اين مقاله، معرفي گونه‌اي ترفند بديعي به نام «اتفاق» است كه در علم بديع از زيرشاخه‌هاي ايهام به‌شمار مي‌رود. اتفاق با تكيه بر ايهام به‌وجود مي‌آ‌يد و بر لطف سخن مي‌افزايد. اين پژوهش يكي ديگر از ظرفيت‌هاي زبان اصيل و فاخر فارسي را كه گويندگان توانا با ادراك هنري خود از زبان، به دوست‌داران هنر و سخن هنري عرضه داشته‌اند، بازنمايي مي‌كند. در مقاله حاضر سعي شده است اين انطباق (ايهام در تخلص) همراه با شاهد مثال‌هايي واكاوي شود. با اين ترفند هنرمندانه بديعي در زبان فارسي صنعت اتفاق رخ مي‌دهد كه نگارندگان آن را «اتفاق بديع» نام نهاده‌اند. اتفاق بديع بر لطف سخن مي‌افزايد؛ چرا كه در نتيجه آن كلامي ظريف، نغز و آراسته به صنعت ادبي توليد مي‌شود. ادراك اين آرايه و توانايي سخنور در كلام ادبي تحسين‌‌برانگيز است.