بررسي تطبيقي «سعادت» از نظر صدرالمتألهين و اسپينوزا

"سعادت" همواره و از ديرباز مطمح نظر آدميان به طور عام و انديشمندان به طور خاص بوده، چيستي ،چگونگي، مباني، راه هاي كسب، جلب و حفظ آن مورد بحث واقع شده است. جستار حاضر به شيوه ي تحليلي –استنباطي ديدگاه دو فيلسوف هم عصر يكديگر (صدرالمتألهين و اسپينوزا) را ، در حوزه تفكر اسلامي و فلسفه غرب ، به بحث گذاشته هدف دراين مقابله وتطبيق ضمن بيان مبادي و مقاصد اين دو در اين باره توجه به مباني فكري هريك و در عين حال تشريح نقاط اشتراك، از جمله اكتسابي و تدريجي الحصول بودن سعادت، ارزش لنفسه و از سنخ ادراك دانستن آن، و اختلاف ايشان در مفهوم معرفت شهودي ، سعادت عقلاني و وحدت وجود بوده است. نتيجه آن كه جامعيت، انسجام و استحكام در تفكر صدرا به دليل اين كه نگرش او در بحث از سعادت در بستر وحي وعقلانيت مبتني بر وحي شكل گرفته كاملاً مشهود بوده دامنه بحث از سعادت نه فقط دنيا كه در برگيرنده آخرت نيز خواهد بود حال آن كه اسپينوزا سعادت را از دريچه عقلانيت صرف وخود بنياد نگريسته است.

"Happiness" has always been and has long been the focus of human beings in general and famous thinkers in particular; what, how, bases, ways of obtaining, attracting and preserving it has been discussed. The present article deals with the analytic-inferential way of discussing the views of two philosophers of the same age (Sadr al-Mutowalehin and Spinoza) in the field of Islamic thought and Western philosophy. The purpose of this comparison and adaptation, while expressing the origin and purpose of the two in this regard, was to pay attention to the intellectual foundations of each one, while also explaining their points of sharing, Including the acquired and gradual divorce of happiness, the value of longevity and the type of perception of it and difference In the sense of intuitive knowledge, rational happiness and the unity of being. The result is that the comprehensiveness, harmony and solidity of Sadra's thinking is clearly evident as his attitude towards the discussion of happiness in the context of revelation and revelation-based rationality is evident, the scope of discussion of happiness will not only be the world, which will include the hereafter, while Spinoza has looked at happiness from the point of view of rationality and self-conception.